Samodzielna kontrola podstawowych parametrów organizmu

Jakie pomiary powinno się kontrolować codziennie i dlaczego?

Co prawda, można odnieść czasami wrażenie, że osoby często badające się i dokonujące pomiarów parametrów biochemicznych i fizycznych organizmu to hipochondrycy, jest to wrażenie błędne.
Tylko stały nadzór własnego organizmu, w połączeniu z dbałością o dietę, stosowną dawkę ruchu i unikanie zachowań ryzykownych daje nieco większe szanse na dłuższe i – co najważniejsze – przyjemniejsze życie.

Co warto badać w domu, aby wyniki były miarodajne i miały wartość diagnostyczną?

Ciśnienie krwi

Najważniejszym i podstawowym pomiarem, jaki samodzielnie możemy dokonać, to pomiar ciśnienia tętniczego krwi. Może być dokonany ciśnieniomierzem automatycznym, który (choć jest z założenia mało dokładny) daje nam pogląd co do średnich wartości ciśnienia. Jest to szczególnie ważne u osób po 40 roku życia oraz pacjentów leczonych na nadciśnienie tętnicze. Temu, jak wybrać właściwy ciśnieniomierz, poświęcony jest artykuł: Ciśnieniomierze do użytku domowego, który omawia również domowe aparaty manualne (nieautomatyczne) wykorzystujące stetoskop.

Poziom glikemii (cukru we krwi)

Tu także nie ma żadnych dyskusji o wartości badania. Osoby z nietolerancją glukozy czy cukrzycą, muszą badać stężenie glukozy we krwi. I to kilka razy dziennie. Służą do tego celu glukometry, które można nabyć w każdej aptece. Są to urządzenia wymagające nakłucia skóry, aby dokonać analizy bezpośrednio na próbce krwi. Na szczęście odbywa się to w sposób prawie bezbolesny.

Saturacja krwi tlenem (SpO2)

Niewątpliwie jest to jedno z podstawowych badań wykonywanych w placówkach medycznych, np. w leczeniu ambulatoryjnym, czy na oddziałach SOR. Jest przeprowadzane za pomocą pulsoksymetru, małego urządzenia zasilanego bateryjnie, nakładanego na palec, które w ciągu mniej, niż 10 sekund zmierzy wartość wysycenia tlenem krwi (SpO2).

W dobie dostępności do miarodajnych i bardzo tanich pulsoksymetrów napalcowych, warto zaopatrzyć się w tego rodzaju aparat, aby regularnie mierzyć samodzielnie natlenowanie krwi w warunkach domowych. Szczególnie osoby starsze, z niewydolnością krążeniowo-oddechową (np. astma, mukowiscydoza, zakrzepowa niewydolność naczyń, COVID-19) oraz osoby leżące w łóżku powinny badać saturację tlenem.

Ważnym jest jedynie dokonywanie pomiaru na palcu o nieuszkodzonej siatce naczyń (dawne urazy) oraz warto porozmawiać z lekarzem rodzinnym o tym pomiarze, gdy mamy zaawansowaną miażdżycę naczyń obwodowych.

Pulsoksymetry są stosowane również przez sportowców, alpinistów i generalnie przez każde osoby narażone na niedobór tlenu we wdychanym powietrzu.

Masa składników ciała

Masa ciała człowieka jest sumą mas jego składników, dlatego oprócz regularnego pomiaru swojej wagi, warto jeszcze wiedzieć, jaki udział w tej wadze mają poszczególne składniki, takie jak tłuszcz, mięśnie, woda i kości. Tylko wtedy jesteśmy w stanie prawidłowo zinterpretować przyczyny zmiany naszej wagi. Do analizy składu ciała służą specjalne analizatory składu ciała oraz tzw. wagi diagnostyczne, które są również oferowane jako domowe wagi łazienkowe.

Badania biochemiczne

Oprócz codziennej kontroli ważnych parametrów życiowych, warto od czasu do czasu wykonać bardziej specjalistyczne badania.

Z pewnością, oprócz glikemii, testy ciążowe czy owulacyjne będą miarodajne. Są proste w wykonaniu i dają wynik w 99,99% pewny. Warto zastanowić się nad testem (raz w roku) na krew utajoną w kale. Są dostępne w drogeriach niedrogie testy, dające dość powtarzalne wyniki w przypadku prawidłowego wykonania. Wszystkie inne (łącznie z dostępnymi bez recepty testami jakościowymi moczu) są poglądowe i nie należy wpadać w panikę w przypadku nieoczekiwanego wyniku. Należy je powtórzyć w licencjonowanych laboratoriach (działają komercyjnie, np. ALAB).

Warto przynajmniej raz w roku sprawdzić białko CRP (określa istnienie procesu zapalnego, nowotworowego), morfologię i badanie ogólne moczu.
Wszystkie inne badania powinny być zlecane przez lekarza.

Nie ujmujemy w tej liście badań mammograficznych, cytologii pochwy czy badań RTG. Są to badania, które powinno się robić okresowo w konsultacji z lekarzem (głównie ginekolog). Dają jednak wyniki miarodajne i mogą uratować wiele istnień ludzkich.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *