Analizatory składu ciała firmy Charder należą do jednych z najnowocześniejszych urządzeń tego rodzaju na rynku. Poniżej znajduje się porównanie dwóch flagowych analizatorów Charder, modeli MA601 oraz MA801. Oba urządzenia, to w pełni profesjonalne medyczne wagi analityczne z klasą dokładności III (OIML). Dedykowane zarówno dla jednostek typowo medycznych, ale również do ośrodków fizjoterapii, centrów fitness, ośrodków leczenia otyłości, sanatoriów i innych placówek zainteresowanych nowoczesnymi analizatorami bazującymi na analizie bioimpedancji (BIA) ludzkiego ciała.

Model MA601 jest zdecydowanie wystarczającym w typowych zastosowaniach i jednocześnie jest rozwiązaniem dużo tańszym od modelu MA801. Wykorzystuje 3 częstotliwości sygnału prądowego. Oferuje praktyczne wszystkie wskaźniki różnych pomiarów stosowane w analityce bioimpedancyjnej składu ciała prezentując je dodatkowo  w bardzo czytelny sposób na wydruku raportu końcowego. Dzięki składanej kolumnie i małej wadze własnej, może być w łatwy sposób przemieszczany w różne miejsca.

Model MA801 wykorzystuje 5 częstotliwości, co jeszcze bardziej zwiększa precyzję pomiarów i jest dedykowany do specjalistycznych zastosowań. Istotną zaletą modelu MA801 jest rozszerzenie klasycznego badania BIA o wektorową analizę impedancji bioelektrycznej (BIVA), co pozwala na zaawansowaną analizę zdrowia komórkowego szczególnie u pacjentów z zaburzoną gospodarką wodną, gdzie BIVA wykazuje większą dokładność w porównaniu z BIA. Model MA801 posiada oczywiście wszystkie funkcjonalności modelu MA601, ale bez możliwości łatwego składania kolumny do transportu.

	MA 601	MA 801
Ilość częstotliwości	3	5
Częstotliwości	5, 50, 250 KHz	5, 20, 50, 100, 250 KHz
Raporty końcowe	Standardowy Dzieci	Medyczny Standardowy Dzieci
Zawartość wody (ICW, ECW, TBW)
Zawartość białka
Zawartość ninerałów
Masa tłuszczowa (BFM)
Masa beztłuszczowa (FFM)
Miękka masa beztłuszczowa (SLM)
Masa mięśni szkieletowych (SMM)
Przemiana materii (BMR, TEE)
Wskaźniki: BMI, SMI, FFMI, ASMI
Procent tkanki tłuszczowej (PBF)
Stosunek talia-wzrost (WS/W)
Stosunek talia-biodro (WHR)
Tłuszcz trzewny (cm2)
Poziom tłuszczu trzewnego
Kąt fazowy
Jakość mięśni (siła chwytu)
BIVA
Percentyle tkanki tłuszczowej
Waga całkowita z funkcją TARA
Klasa dokładność wagi (wg OIML)	III	III
Nośność w całym zakresie	300 kg	300 kg
Kolorowy ekran dotykowy	7″ (800×480)	10″ (800×1080)
Komunikaty głosowe (j.polski)
Czas pomiaru	do 45s	do 50s
Przesyłanie danych
Waga własna	12 kg	31 kg
Składana kolumna
Bezpłatne oprogramowanie

Poniżej przedstawiono kilka technicznych aspektów, które powinny pomóc w lepszym zrozumieniu technologii analizy składu ciała za pomocą pomiaru impedancji bioelektrycznej.

Jak działa analiza impedancji bioelektrycznej (BIA)?

Technologia BIA polega na przepuszczeniu przez ludzkie ciało prądu zmiennego między czterema kończynami, aby porównać ze sobą różne właściwości oporu w zależności od częstotliwości sygnału. Opór, który w przypadku prądu zmiennego nazywamy impedancją (Z), można podzielić na dwie składowe:

• Rezystancja (R), która charakteryzuje obwód przewodzący prąd i nie zależy od częstotliwości prądu (jest jednakowa dla prądu zmiennego i stałego). Zmiana wielkości prądu ściśle podąża w takim obwodzie za zmianami napięcia. Rezystancja mocno zależy od ilości wody w organizmie, w szczególności w przestrzeniach międzykomórkowych a także od wielkości tkanki tłuszczowej.
• Reaktancja (Xc), która charakteryzuje obwód o charakterze pojemnościowym. Zmiana wielkości prądu jest w tym przypadku przesunięta w czasie względem zmian napięcia (dokładnie 0 90 stopni). Reaktancja ściśle zależy od częstotliwości prądu oraz właściwości komórek tkankowych (mięśnie, tłuszcz, kości itd.) do gromadzenia ładunków elektrycznych, co wynika z istnienia błon komórkowych, które z elektrycznego punktu widzenia działają jak kondensator. Przy większych częstotliwościach, np. 50 KHz, ruch ładunków elektrycznych (o charakterze drgań, a nie stałego przepływu) odbywa się również wewnątrz komórek, pomimo że błona obejmująca komórki stanowi dla tych ładunków barierę. Reaktancja jest niska dla tkanek zawierających dużo wody i elektrolitów i wysoka dla tkanki tłuszczowej a w szczególności dla kości.

Właśnie proporcje różnych struktur tkankowych w naszym ciele wraz z różną zawartością wody i minerałów decydują o odmiennościach charakterystyki prądowej całego układu przewodzącego, co jest przedmiotem analizy. Okazuje się, że zmierzony zestaw różnych parametrów elektrycznych jest całkiem spory i wystarczający, aby uzyskać wiele ważnych informacji diagnostycznych a analizie podlega przecież prąd przepływający przez różne segmenty ciała. Wzajemne kombinacje pozyskanych w ten sposób danych wraz z innymi danymi, jak wzrost, wiek, płeć czy etniczność, można metodami statystycznymi skorelować w miarę dokładnie z pomiarami struktury składu ciała uzyskanymi metodami obrazowania bazującymi głównie na technice rentgenowskiej. Złotym standardem jest tu przede wszystkim absorpcjometria promieniowania X o dwóch energiach (DEXA), czy tomografia komputerowa (CT). Algorytmy stosowane w analizatorach firmy Charder zostały opracowane przy ścisłej weryfikacji ze strony złotych standardów.

Czym jest kąt fazowy?

Warunkiem przepływu ładunków elektrycznych czyli prądu jest różnica potencjałów czyli napięcie. Im wyższe napięcie, tym większe natężenie prądu, ale niekoniecznie tak jest w przypadku zmiennego napięcia, gdy pojawi się ono np. po obu stronach błony komórkowej czy innej bariery rozdzielającej dwa ośrodki przewodzące wypełnione ładunkami elektrycznymi. Różnica potencjałów doprowadzi do zgromadzenia się po obu stronach błony ładunków elektrycznych o przeciwnej polaryzacji (jonów). Największy ruch (przepływ) tych ładunków będzie jednak nie wtedy, gdy ta różnica potencjałów będzie największa, ale wtedy gdy największa będzie szybkość zmiany napięcia.

Innymi słowy, gdy ośrodek ma charakter wyłącznie pojemnościowy (reaktancja), to jeśli napięcie zmienia się sinusoidalnie, wtedy natężenie osiągnie najwyższą wartość, gdy napięcie na sinusoidzie będzie przechodzić przez zero (najbardziej stromy odcinek). Natomiast, gdy wartość napięcia wypłaszczy się na szczycie sinusoidy, przepływ prądu będzie zerowy, ponieważ zmiana napięcia w tym krótkim momencie czasu jest praktycznie zerowa. Przebieg sinusoidy prądowej jest przesunięty w stosunku do sinusoidy napięciowej dokładnie o 90°.

Ośrodek biologiczny budujący tkanki naszego ciała ma charakter zarówno przewodzący (rezystancyjny) jak i pojemnościowy (reaktancyjny), co oznacza, że sinusoida przebiegu prądowego jest przesunięta względem sinusoidy przebiegu napięcia o pewien kąt pomiędzy 0° a 90°. Przesunięcie to na osi „x” określa się właśnie jako kąt fazowy (przesunięcie fazowe), w skrócie PA (phase angle). Pojęcie kąta fazowego można również wyjaśnić za pomocą wektora impedancji, który jest wyznaczany przez dwie składowe: reaktancję i rezystancję. Kąt fazowy wyznacza nachylenie wektora impedancji, co obrazuje poniższy rysunek, gdzie widać również, jak impedancja zależy od częstotliwości.

Wartość kąta fazowego organizmu zmierzona za pomocą analizatora składu ciała dostarcza bardzo ogólną, ale istotną informację o stanie naszego zdrowia komórkowego. W typowych sytuacjach, waha się od 5° do 7°. Duży kąt fazowy oznacza dobry stan komórkowy naszego organizmu, prawidłową integralność błon komórkowych, ale wraz z wiekiem wielkość kąta fazowego zmniejsza się. Zależy ona również od płci i grupy etnicznej.

Mały kąt fazowy świadczy o gorszym stanie zdrowia komórkowego, co może być wywołane np. osłabionym metabolizmem, niedożywieniem, czy zbytnim wyniszczeniem organizmu. Może też być biomarkerem prognostycznym ważnych chorób. Badania wykazały ponadto, że kąt fazowy posiada wysoką korelację z wyższymi wskaźnikami przeżycia w warunkach interwencji medycznej. Wielkość zmierzonego kąta fazowego jest zatem ważnym wskaźnikiem zdrowia, dzięki czemu stanowi dodatkową wartość diagnostyczną w stosunku do klasycznej analizy składu ciała.

Oba modele MA601 oraz MA801 mierzą kąt fazowy całego ciała dla częstotliwości 50 KHz, a w przypadku modelu MA801 jest on dodatkowo przedstawiany na wykresie, który pozwala ocenić zmierzony kąt fazowy na tle danej populacji.

Czym jest BIVA?

BIVA, czyli wektorowa analiza impedancji bioelektrycznej jest rozszerzeniem analizy kąta fazowego o analizę długości wektora impedancji, dzięki czemu można np. rozróżnić dwa różne stany fizjologiczne, którym odpowiada ten sam kąt fazowy. Uzyskujemy w ten sposób więcej informacji diagnostycznych, ponieważ jednocześnie posiadamy informacje o stopniu nawodnienia oraz o masie komórkowej, czemu odpowiadają 4 obszary (ćwiartki) wykresu. Obliczenia są wykonywane z zastosowaniem tej samej częstotliwości 50 KHz.

Istotą BIVA jest jednak klasyfikacja składu ciała w odniesieniu do populacji referencyjnej z zastosowaniem tzw. elips tolerancji. Każda elipsa jest wykreślona wektorem impedancji składającym się ze składowej rezystancji (R) i reaktancji (Xc) po znormalizowaniu wg wzrostu (H). Wykres posiada trzy takie elipsy odpowiadające odpowiednio 50%, 75% oraz 95% percentylom populacji, co oznacza jaki procent populacji znajduje się wewnątrz każdej elipsy. Jeśli przykładowo obliczona wartość impedancji pacjenta po podzieleniu przez wzrost „wpada” w elipsę 75%, to oznacza to, że w tym obszarze znajduje się 75% populacji (zawężonej do płci, wieku i grupy etnicznej). Wartości poza elipsą 95% są uważane za nieprawidłowe.

Bardzo krótki wektor impedancji oznacza nadmierne nawodnienie organizmu, natomiast bardzo długi wektor impedancji oznacza nadmierne odwodnienie , ale nawet średniej długości wektor impedancji może oznaczać nieprawidłowy stan fizjologiczny, jeśli udział tkanek miękkich jest zbyt wysoki lub zbyt niski.

BIVA znajduje szerokie zastosowanie w diagnostyce i leczeniu wielu chorób skutkujących nieprawidłową gospodarką wodną, w chorobach żywieniowych oraz w medycynie sportowej. W przypadku analizatorów firmy Charder, funkcja ta jest oferowana tylko przez model MA801 i jest wykonywana automatycznie w ramach całego pomiaru a wykres elips tolerancji znajduje się na każdym medycznym raporcie końcowym.

Pomiar wieloczęstotliwościowy

Analizatory Charder wykorzystują kilka częstotliwości prądu w celu uzyskania dokładnych wyników. Wynika to ze zróżnicowanej „czułości” różnych częstotliwości na różne struktury tkankowe. Prądy o niskiej częstotliwości mają tendencję łatwiejszego przechodzenia w przestrzeniach zewnątrzkomórkowych (ECW), natomiast prądy o wyższych częstotliwościach łatwo przechodzą przez błony komórkowe z uwagi na czynnik reaktancyjny (pojemnościowy).

Zastosowanie trzech częstotliwości: 5, 50 i 250 KHz, jest w zupełności wystarczające, aby uzyskać zadowalającą dokładność analizy składu ciała. Zastosowanie 5 częstotliwości 5, 20, 50, 100, 250 KHz, jak w modelu MA801, zapewnia precyzję pomiaru istotną dla najbardziej wymagających procedur diagnostycznych. Stosowanie wyższych częstotliwości powyżej 250 KHz nie wnosi znaczącej poprawy dokładności. Pamiętajmy ponadto, że większa ilość częstotliwości wykorzystywanych podczas pomiaru wydłuża całkowity czas badania pacjenta.

Pozostałe informacje

• Zrozumienie analizy tkanki tłuszczowej
• Wideo: Jak uzyskać bardziej dokładny pomiar składu ciała? (ang.)

MyOnyx jest nowoczesnym rozwiązaniem przeznaczonym dla lekarzy i fizjoterapeutów umożliwiającym precyzyjne monitorowanie i trening mięśni za pomocą metody biofeedback EMG oraz elektrostymulacji, z możliwością dokupienia również modułu do biofeedback’u ciśnieniowego. Znajduje zastosowanie przede wszystkim w terapii nietrzymania moczu, w rehabilitacji po udarze mózgu i w leczeniu wielu innych chorób neurologicznych. Urządzenie jest produkowane przez kanadyjską firmę Thought Technology jako następca modelu znanego pod nazwą MyoTrack Infinity.

MyOnyx jest urządzeniem przenośnym i prostym w obsłudze, które bez problemu mieści się w dłoni. Może działać zarówno poprzez wbudowany akumulator jak i po podłączeniu do sieci. W zależności od wersji, może działać w trzech konfiguracjach:

1. Tryb autonomiczny – bez zewnętrznej kontroli.
2. Tryb zdalny – pod kontrolą aplikacji MyOnyx Mobile zainstalowanej na dowolnym tablecie z systemem Android.
3. Tryb komputerowy – pod kontrolą programu BioGraph Infinity zainstalowanego na komputerze (lub laptopie).

W trybie autonomicznym, urządzenie pełni jedynie rolę elektrostymulatora oferującego aż 4 kanały stymulacji i trzy rodzaje stymulacji:

• NMES – elektrostymulacja nerwowo-mięśniowa (EMS)
• TENS – elektrostymulacja przeciwbólowa
• MET – elektrostymulacja mikroprądami.

Aby w pełni wykorzystać możliwości urządzenia MyOnyx, tj. biofeedback EMG oraz ETS, należy je podłączyć bezprzewodowo albo do tabletu (tryb zdalny) albo do komputera (tryb komputerowy). W tym wypadku, aparat MyOnyx pełni rolę jednostki wykonawczej, która jest sterowana przez specjalistyczne oprogramowanie zewnętrzne zainstalowane na dowolnym tablecie z systemem Android lub na komputerze z systemem Windows. Do zabiegów biofeedback EMG i ETS można wykorzystywać dwa kanały urządzenia.

Oddzielenie jednostki wykonawczej od oprogramowania (na tablecie lub komputerze) daje dużo większe możliwości w porównaniu z innymi spotykanymi na rynku rozwiązaniami opartymi na pojedynczym urządzeniu, zarówno w zakresie programów treningowych, jak i funkcji analitycznych.

System MyOnyx można nabyć w dwóch wersjach handlowych:

Wersja	Tryb
	Autonomiczny	Zdalny (MyOnyx Mobile)	Komputerowy (Biograph Infinity)
Podstawowa (T9020)
Rozszerzona (T9030)

Wersja podstawowa MyOnyx w wielu wypadkach jest zupełnie wystarczająca, ponieważ instalowana na tablecie aplikacja MyOnyx Mobile posiada naprawdę sporo możliwości. Wersja rozszerzona, która wykorzystuje oprogramowanie BioGraph Infinity z modułem MyOnyx Rehab Suite, posiada jeszcze bardziej zaawansowane funkcje i jest rozwiązaniem dla bardziej wymagających i doświadczonych użytkowników. Program Biograph Infinity nie posiada jedynie trybu elektrostymulacji oraz ETS.

Zamiast zakupu od razu wersji rozszerzonej, można też najpierw nabyć samą wersję podstawową, a następnie po jakimś czasie dokupić program BioGraph Infinity, co sumarycznie będzie tylko nieznacznie droższym rozwiązaniem.

Kolejną zaletą systemu MyOnyx jest możliwość dokupienia (zarówno do wersji podstawowej, jak i rozszerzonej) specjalnego moduł do biofeedbacku ciśnieniowego zaopatrzonego w pneumatyczną sondę dopochwową. O ile sygnał EMG doskonale odzwierciedla aktywność elektryczną mięśni związaną z wysiłkiem wywieranym na układ nerwowo-mięśniowy, tak pomiar ciśnienia w dopochwowej sondzie pneumatycznej pokazuje nam bezpośrednio rzeczywistą siłę mięśni, co może być lepszym wskaźnikiem oceny postępów leczenia. Sygnał EMG pozostaje jednak bardziej precyzyjnym wskaźnikiem niektórych funkcji kontrolnych i pozwala na ocenę spoczynkowego stanu mięśni.

MyOnyx to urządzenie wysokiej jakości, zaprojektowane z myślą o profesjonalistach w dziedzinie fizjoterapii, którzy poszukują niezawodnego rozwiązania z możliwością wykonywania zabiegów w dowolnym miejscu.

Prezentacje i materiały

Poniżej znajduje bogaty materiał filmowy dotyczący systemu MyOnyx (w języku angielskim).

Wprowadzenie do MyOnyx (webinar)

Omówienie możliwości MyOnyx na tle współczesnych technologi detekcji i wizualizacji powierzchniowych sygnałów EMG wykorzystywanych w metodzie Biofeedback.

Instalacja aplikacji MyOnyx Mobile

Podstawowe ekrany aplikacji MyOnyx Mobile

Wykonanie sesji biofeedback EMG

Wykonanie sesji ETS

Elektrostymulacja MyOnyx w trybie autonomicznym

Elektrostymulacja MyOnyx z poziomu aplikacji MyOnyx Mobile

Krótka prezentacja urządzenia MyOnyx oraz aplikacji MyOnyx Mobile przeprowadzona przez fizjoterapeutę.

Biofeedback sEMG w leczeniu chorób układu nerwowo-mięśniowego

Biofeedback z terapii mięśni dna miednicy

Taiwańska firma Charder, to jeden z największych producentów atestowanych medycznie instrumentów pomiarowych, która osiągnęła status światowego lidera wśród producentów klasowych wag medycznych. Firma specjalizuje się również w produkcji klinicznych analizatorów składu ciała, wzrostomierzy, czy dynamometrów. Charder produkuje również wagi medyczne znane pod innymi markami, np. Soehnle, Marsden, czy Sibel Med (ASIMED).

Oprócz najwyższej jakości wykonania, wagi CHARDER charakteryzuje przede wszystkim intuicyjna obsługa, stabilna podstawa, łatwość utrzymania czystości i maksymalnie uproszczone procedury czynności serwisowych, które w przypadku wszystkich wag klasowych wymagają okresowego przeprowadzania. Oferta produktowa firmy CHARDER jest dość szeroka i dopasowana do różnych potrzeb personelu medycznego wielu specjalizacji. W niniejszym artykule postaramy się przedstawić najważniejsze produkty CHARDER, które cieszą się największą popularnością.

Porównanie wybranych atestowanych wag kolumnowych CHARDER

Najbardziej popularne modele wag kolumnowych CHARDER. Występują w konfiguracji z teleskopowym wzrostomierzem mechanicznym (HM201M) lub elektronicznym (HM200D), a także w wersji bez kółek i z kółkami.

Cecha / Model (link)	MS 4900 +HM201M	MS 4971 +HM201M	MS 4910 +HM200D
Nośność	300 kg	300 kg	300 kg
Dokładność	200g<200kg>500g	100g	100g
Wzrostomierz	Mechaniczny	Mechaniczny	Elektroniczny
TARA
Pre-TARA	–
HOLD
BMI
BSA	–		–
PRINT
Dwa wyświetlacze
Mata antypoślizgowa
Regulowane stopki
Poziomica oczkowa	–
Bezpłatne programowanie (pobierz SmartDataManager)
Interfejs przewodowy	RS232	USB	USB
Transmisja bezprzewodowa	–	–	opcja
Baterie 6xAA
Zasilacz sieciowy
Akumulator	–	–	opcja
Podświetlenie ekranu	–	–
Ekranowane kable
Waga własna (opcja z kółkami)	8,2 kg (7,8 kg)	8,2 kg (7,8 kg)	8,2 kg (7,8 kg)
Wymiar wagi [wys/dł/szer] (opcja z kółkami)	110/48/36 cm (97/44/36 cm)	110/48/36 cm (97/44/36 cm)	110/48/36 cm (97/44/36 cm)
Platforma [wys/dł/szer]	70/31/36 cm	70/31/36 cm	70/31/36 cm
Wysokość kolumny (opcja z kółkami)	1026 mm (850 mm)	1026 mm (850 mm)	1026 mm (850 mm)

Wszystkie powyższe modele są wagami atestowanymi i posiadają klasę dokładności III.

W większości zastosowań zupełnie wystarczająca jest wersja bez kółek, ponieważ wagę CHARDER można bez problemu przenieść trzymając za kolumnę. Natomiast jeśli istnieje potrzeba częstego przemieszczania wagi, dostępne są również wersje z wygodnymi gumowymi rolkami transportowymi.

Porównanie wybranych atestowanych wag CHARDER dla niemowląt

Najbardziej popularne modele wag niemowlęce CHARDER.

Cecha / Model (link)	MS 4200	MS 5900	MS 2400	MS 4400i
Nośność	20 kg	20 kg	20 kg	10 kg
Dokładność	5g<10kg>10g	5g<10kg>10g	20g	10g
Przenośna	–	–
TARA
HOLD
MLEKO	–		–	–
MEMORY/RECALL	–
Zdejmowalna szalka		–	–	–
Regulowane stopki			–	–
Poziomica oczkowa			–	–
Interfejs przewodowy	–	USB	–	–
Transmisja bezprzewodowa	opcja	opcja	opcja	opcja
Baterie	6xAA	6xAA	1x9V	6xAAA
Zasilacz sieciowy
Waga własna	4,3 kg	4,1 kg	2,8 kg	0,4 kg
Wymiar wagi [szer/gł/wys]	560x325x145 mm	670x330x125 mm	640x355x60 mm	105x79x193mm

Wszystkie powyższe modele są wagami atestowanymi i posiadają klasę dokładności III.

Wg badania z 2018 r. opublikowanego w Infection Control & Hospital Epidemiology, stetoskopy są pokryte różnorodnymi bakteriami, z których najczęstsze to różne rodzaje gronkowców. Inne izolowane organizmy to Pseudomonas, Acinetobacter, Clostridium, Enterococcus, Stenotrophomonos i Burkholdeira.

Co ciekawe, brak jest wiarygodnych danych, które by określały rodzaje wirusów występujących na stetoskopach. Jest to szczególnie ważne w dobie pandemii wywołanej SARS COV-2. Różne dane wskazują, że wirus ten może w skrajnie niekorzystnych dla użytkownika przypadkach przetrwać do 3 dni. Zależy to przede wszystkim od rodzaju materiału, z jakiego zrobiony jest stetoskop. Elementy zawierające złoto a w szczególności srebro i miedź, są dla wirusów toksyczne i w kilka godzin ulegają samooczyszczeniu.

W praktyce lekarskiej jednak jest to okres zbyt długi. Dlatego należy skupić się na trzech elementach, zwiększających poziom higieny w pracy ze stetoskopem:

1. Czystość rąk badającego lekarza
2. Czyszczenie stetoskopu
3. Przechowywanie stetoskopu w trakcie pracy

Problematyka higieny osobistej lekarza jest doskonale znana i nie musi być w tym miejscu rozwijana. Dość powiedzieć, że standardowe mycie rąk wodą z mydłem i następcze odkażanie skóry lub rękawic roztworem 70% alkoholu jest powszechne.

Mycie wodą z mydłem elementów stetoskopu jest dobrym rozwiązaniem, jeśli producent zezwala na użycie detergentów. Użycie alkoholu izopropylowego lub etylowego w stężeniu ponad 60%, najlepiej 70%, pozwala na destrukcję otoczki białkowo-lipidowej wirusa. Należy jednak unikać mieszanek alkoholu ze środkami powierzchniowo czynnymi, które mogą uszkadzać elementy stetoskopu, które są wykonane z tworzyw sztucznych. Czyścić należy dość dokładnie w okolicy połączenia membrany z otoczką głowicy. W tych mikroszczelinach wirus może przetrwać.

Nowym rozwiązaniem, które od niedawna jest stosowane w placówkach medycznych, może tu być użycie jednorazowych membran silikonowych MDF PureSona™ – Hygienic Stethoscope Diaphragm, które nie tylko są pozbawione wirusa, ale zmniejszają straty dźwięku, dzięki czemu poprawiają czułość akustyczną o około 5dB. Ich cena nie jest zaporowa i takie membrany można używać w praktyce codziennej. Można je nabyć już w Polsce na stronie: Membrany higieniczne PureSona.

Istotnym jest także przechowywanie stetoskopu pomiędzy badaniami pacjentów. Przygodne miejsca, w których stetoskop jest odkładany powinny być zamienione na jedno miejsce, łatwe do czyszczenia.

Okazuje się ponadto, że noszenie stetoskopu na szyi jest lepszym rozwiązaniem, od noszenia w kieszeni fartucha (Journal of Hospitalist Medicine, 2011).

Francuska firma Spengler wprowadziła na rynek nową linię nowoczesnych stetoskopów będących rozwinięciem starszych modeli Magister oraz Cardio Prestige. Nowe wersje oznaczone jako wersja II są jednak zdecydowanie odmienne od swoich poprzedników, które przypominały tańsze i mniej zaawansowane stetoskopy Spirit. Najnowsza edycja nawiązuje jakością do flagowych i popularnych Littmannów, a wzornictwem i precyzją wykonania może nawet je przewyższa.

Firma Spengler poświęciła kilka lat, aby opracować słuchawki lekarskie spełniające najwyższe wymagania. Współpraca z prestiżowym i największym w Europie laboratorium badawczym LMA wykazała, że kluczowym czynnikiem mającym wpływ na jakość osłuchową stetoskopu jest głowica, a konkretnie jej waga i gęstość masy. Efektem tych prac są stetoskopy internistyczne Magister II, kardiologiczne Cardio Prestige II oraz anestezjologiczne Pulse II.

	Stetoskop dla lekarzy rodzinnych i internistów: Bardzo dobre parametry akustyczne przy dużym komforcie użytkowania i wszechstronnych zastosowaniach. Niespotykana wydajność w całym zakresie częstotliwości. Głowica wykonana ze stali nierdzewnej o podwyższonej masie, a lira z lekkiego aluminium i stalową sprężyną.
	Stetoskop dla wymagających specjalistów i kardiologów: Zdecydowanie wyjątkowe narzędzie do precyzyjnej diagnostyki medycznej i najlepszy stetoskop firmy Spengler. Przewody zostały wykonane z czarnego elastycznego silikonu, dzięki czemu słuchawki lekarskie można bardzo łatwo złożyć i schować do mniejszego futerału lub torby. Przewody są zarazem nieco skrócone i grubsze, aby za pomocą dwóch równoległych torów akustycznych zapewnić najwyższy poziom transmisji dźwięków przy maksymalnej izolacji zakłóceń zewnętrznych. Wykonany w całości ze stali nierdzewnej i z większą masą głowicy.
	Lekki stetoskop anestezjologiczny: Wykonany w całości z aluminium i zaprojektowany, aby zapewnić wysoką czułość akustyczną dla niskich częstotliwości, co osiągnięto poprzez dodanie większej ilości materiału w samym rdzeniu głowicy. Idealny dla pielęgniarek oraz do osłuchowego pomiaru ciśnienia krwi, a także dla lekarzy szukających bardzo lekkiego lub łatwo przenośnego tańszego stetoskopu. Krawędzie głowicy posiadają grubszy pierścień, co zwiększa odporność głowicy na uderzenia zewnętrzne lub upadek.

Wszystkie trzy powyższe rodzaje stetoskopów występują w dwóch wersjach głowic: 

• Dual – tradycyjna głowica dwustronna z membraną i lejkiem, przy czym na lejek można założyć dodatkową mniejszą membranę pediatryczną.
• Single – głowica jednostronna tylko z membraną – nie wymaga kłopotliwego czasami odwracania strony głowicy podczas badania.

Membrana „pływająca”

Membrana „pływajaca”, czyli wieloczęstotliwościowa (lub dwutonowa) występuje tylko w modelach Magister II oraz Cardio Prestige II. Pozwala na selektywne osłuchiwanie różnych zakresów częstotliwości w zależności od siły nacisku na głowice. Lekki nacisk pozwala na osłuchiwanie niskich częstotliwości, jak w trybie lejka, a mocny nacisk – na osłuchiwanie wysokich częstotliwości.

Modele z głowicą „Dual” posiadają w zestawie dodatkową membranę pediatryczną, którą można założyć na lejek. Model Magister II Dual wydaje się pod względem wyglądu i funkcjonalności niemal identyczny, jak stetoskop Littmann Classic III, gdzie również istnieje możliwość założenia mniejszej membrany na lejek. Rożnica pomiędzy Spenglerem a Littmannem polega jednak na tym, że w modelu Littmann Classic III membrana jest na sztywno zintegrowana z ciepłym pierścieniem, co po zdjęciu membrany wymaga założenia dodatkowego pierścienia na lejek, natomiast w modelu Magister II Dual, podobnie jak w modelu Cardio Prestige II, jest to ten sam pierścień, ponieważ bez problemu można go oddzielić od mniejszej membrany i zamontować na lejku.

Jakość wykonania

Trzeba przyznać, że nowe stetoskopy Spengler zachwycają jakością wykonania. Przekłada się to nie tylko na wysokie parametry osłuchowe, ale też na wyjątkowy wygląd i komfort użytkowania. Przyjemnie trzyma się je w ręce. Wszystkie krawędzie są równo sfazowane i atrakcyjnie wyprofilowane.

Podczas badania ciśnienia, głowica z łatwością wsuwa się pod mankiet.

W przypadku modeli z głowicą obrotową „Dual„, warto zwrócić uwagę na wyraźne oznaczenie aktywnej strony głowicy za pomocą dużej czerwonej kropki.

Wersje kolorystyczne

Wszystkie słuchawki lekarskie nowej linii Spengler posiadają wyłącznie przewody w kolorze czarnym, co można uznać pewien mankament. Wynika to prawdopodobnie z zastosowanego materiału, z którego zostały wykonane dreny, czyli specjalne PCV o dużej elastyczności, a w przypadku modelu Cardio Prestige II – czarny silikon.

Firma Spengler zrekompensowała to w jakimś stopniu wyglądem głowicy. Model Magister II występuje z głowicą w dwóch wersjach kolorystycznych, tj. w kolorze srebrnym oraz w kolorze czarnym.

Nieco więcej wersji kolorów występuje dla modelu Pulse II.

• Strona producenta: Spengler.
• Sprzedaż w Polsce:
  • Stetoskop Spengler Magister II Dual Black
  • Stetoskop Spengler Magister II Single Black
  • Stetoskop Spengler Cardio Prestige II Dual
  • Stetoskop Spengler Cardio Prestige II Single

Włoska firma BEACMED już od roku 1981 specjalizuje się w produkcji sprzętu do terapii nietrzymania moczu. Opracowane przez firmę metody rehabilitacji i reedukacji mięśni dna miednicy mniejszej są rozwijane poprzez własne i oryginalne technologie.

BEACMED słynie z produkcji wysokiej klasy sond dopochwowych i rektalnych do elektrostymulacji oraz detekcji EMG, w szczególności pozłacanych sond wytwarzanych bez użycia niklu i lateksu z serii PERISPHERA^® oraz PERIPROBE^®. Zarówno standardowe 1-kanałowe jak i bardziej specjalistyczne 2-kanałowe. Sondy BEACMED zapewniają doskonałe warunki zarówno elektrostymulacji, jak i detekcji EMG. 

Wśród urządzeń do terapii mięśni dna miednicy produkowanych przez firmę BEACMED, na uwagę zasługują aparaty z serii evoStim, które zapewniają bardzo komfortową i bezpieczną elektrostymulacje, a także programy reedukacji mięśniowej wykorzystującej biofeedback EMG lub biofeedback ciśnieniowy (w zależności od modelu).

Zestawienie sond BEACMED

W – waginalna (dopochwowa).
R – rektalna (doodbytnicza).

Zestawienie urządzeń leczniczych BEACMED

Cechy odróżniające urządzenia BEACMED od urządzeń innych firm:

• Ekran dotykowy LCD z kolorowym podświetleniem.
• Funkcja IntelliStim^® – automatyczna regulacja parametrów stymulacji.
• Możliwość wyboru rodzaju impulsów w zależności od rodzaju sondy:
  • dwufazowe symetryczne – dla sond z elektrodami pierścieniowymi.
  • dwufazowe naprzemienne – dla sond z elektrodami bocznymi.

Wideootoskop analogowy jest rodzajem otoskopu, który jest zbudowany z kamery wziernikowej oraz ekranu obrazującego badany obszar przewodu słuchowego i błony bębenkowej. Pozwala zatem na autonomiczną pracę bez konieczności podłączenia do komputera czy zewnętrznego monitora. Często jednak zachodzi konieczność zachowania obrazu na komputerze, aby wykonać dokumentację zdjęciową badania, np. na potrzeby Elektronicznej Dokumentacji Medycznej (EDM).

W niniejszym artykule przedstawiono szczegółowy opis sposobu przystosowania wideootoskopu analogowego do pracy z komputerem na przykładzie popularnego wideootoskopu OTOSCREEN 2 firmy Spengler. Informacje zawarte w artykule mogą być przydatne oczywiście w przypadku wykorzystywania innych modeli wideotoskopów, czy innych medycznych „wideo-urządzeń” analogowych. Jedynym warunkiem umożliwiającym rejestrację obrazu na komputerze jest konieczność posiadania przez urządzenie wyjścia wideo.

Video grabber

Wideootoskop OTOSCREEN 2 posiada analogowy port wideo typu RCA, dzięki któremu możemy zobaczyć obraz na zewnętrznym monitorze zaopatrzonym również w port RCA. Niestety typowe komputery nie posiadają takiego portu, dlatego jeśli chcemy zobaczyć i zapisać obraz z wideootoskopu na komputerze, to musimy dokupić specjalny adapter, tzw. video grabber, który przetwarza analogowy sygnał wideo na sygnał cyfrowy i przekazuje go do komputera przez port USB.

Na rynku można spotkać wiele tego rodzaju adapterów. Są one wykorzystywane np. do zgrywania na komputer starych filmów z magnetowidów VHS. Na potrzeby tego artykułu, został wybrany video grabber Cabletech URZ0192.

W odróżnieniu od większości spotykanych na rynku video grabberów, posiada on specjalny przycisk przechwytujący ułatwiający wykonanie zdjęcia obrazu podczas badania pacjenta. W takim przypadku, jedną ręką trzymamy wideootoskop, a drugą ręką obsługujemy przycisk przechwytujący (przycisk „zamrażający” obraz wideootoskopu nie jest wtedy na ogół wykorzystywany).

Instalacja oprogramowania

Wszelkie czynności związane z przechwytywaniem obrazów na komputerze wymagają odpowiedniego oprogramowania. Video grabber Cabletech posiada w zestawie płytę CD, z której należy najpierw zainstalować sterownik (driver) a następnie program ShowBiz DVD firmy ArcSoft. Podczas instalacji oprogramowania, za każdym razem system poprosi nas o podanie nazwy konta (można wpisać cokolwiek, np. nazwę swojej firmy) oraz kodu, który znajduje się na opakowaniu płyty CD.

Po wykonaniu instalacji, powinniśmy jeszcze skonfigurować ustawienia programu. W tym celu uruchamiamy program ShowBiz DVD i przechodzimy do zakładki „Fotografowanie”. Poszczególne pola ustawiamy tak, jak na poniższym rysunku.

Po przejściu w „Ustawienia urządzenia” (5), wybieramy standard wideo: NTSC_M.

Przechwytywanie obrazu

Po zainstalowaniu oprogramowania możemy podłączyć video grabber do portu USB komputera. Dla wygodniejszej obsługi przycisku video grabbera, można wykorzystać jeszcze krótki przewód USB, który jest na wyposażeniu video grabbera. Następnie za pomocą czarnego kabla z żółtymi wtyczkami RCA, łączymy wideootoskop z żółtym gniazdkiem video grabbera.

Po uruchomieniu programu ShowBiz DVD, przechodzimy do zakładki „Fotografowanie”. Obraz z kamery wideootoskopu będzie widoczny w podzakładce „Na żywo”. Aby wykonać zdjęcie z kamery, wystarczy nacisnąć przycisk przechwytujący video grabbera lub kliknąć w programie symbol aparatu (ewentualnie przycisk F2 klawiatury komputera).

Możemy też wyświetlić obraz z wideootoskopu na pełnym ekranie komputera. W tym celu klikamy na symbol pokazany na poniższym rysunku lub naciskamy przycisk F11.

Organizacja zdjęć pacjenta

Wszystkie wykonywane zdjęcia są przechowywane w jednym katalogu, który można zmienić w opcjach programu lub za każdym razem podczas wykonywania zdjęć z poziomu zakładki „Na żywo”. Program ShowBiz DVD nie posiada żadnych specjalnych funkcji wspomagających zarządzanie plikami zdjęć i danymi pacjenta, dlatego musimy to wszystko zorganizować we własnym zakresie.

Jeśli nie posiadamy dedykowanego programu do ewidencji pacjentów pozwalającego na przechowywanie dokumentacji zdjęciowej, to najprostszym sposobem poradzenia sobie z taką ewidencją jest wykorzystanie systemu plików naszego komputera. W tym celu zakładamy na komputerze folder o nazwie np. „Pacjenci” i w nim zakładamy kolejne podfoldery dla poszczególnych pacjentów, gdzie będą trzymane wykonane zdjęcia.

Należy jednak pamiętać, aby po każdym badaniu pacjenta, przenieść wszystkie pliki zdjęciowe z folderu domyślnego do folderu pacjenta, żeby nie doszło do pomieszania zdjęć różnych pacjentów. W tym celu, najlepiej jest utworzyć na pulpicie skrót do folderu domyślnego, aby  można było szybko do niego wejść i sprawdzić jego zawartość.

Aparaty do kriochirurgii zmian skórnych wykorzystują dwie techniki wymrażania, wymrażanie natryskowe oraz wymrażanie kontaktowe. Poniżej zostały opisane różnice pomiędzy obiema metodami.

Metoda natryskowa

Metoda wymrażania natryskowego („Liquid Freezing„) polega skierowaniu skraplającego się gazu bezpośrednio na tkankę. Aby efekt zamrażania cieczą kriogeniczną był skuteczny, dysza krioaplikatora nie może dotykać skóry i nie może być oddalona od skóry o więcej niż 4 mm.

Uformowana w ten sposób kropla zamraża znajdującą się pod nią tkankę, przy czym każde 3-4 sekundy okresu zamrażania powoduje zamrożenia 1 mm głębokości skóry. Przy 25 sekundowym czasie wymrażania, głębokość penetracji dochodzi do 5-6 mm.

W metodzie natryskowej, aplikator należy zawsze przesuwać wokół obszaru zabiegu, zataczając małe okręgi lub posuwając się po przekątnej od granicy zmiany w kierunku środka lub odwrotnie. W przypadku mniejszych zmian (1–2 mm) można wykonywać pionowy ruch końcówki w kierunku zmiany, cały czas pamiętając, aby nie przekroczyć odległości 4 mm od tkanki, gdyż nie uzyskamy wtedy efektu zamrażania.

Poruszanie końcówką jest konieczne, aby zapobiec tworzeniu się kryształków lodu na powierzchni zmiany. Im bliżej zmiany znajduje się końcówka, tym większa powierzchnia ciała zostanie poddana zabiegowi i tym intensywniej zamrażana będzie zmiana.

Metoda kontaktowa

W przypadku wymrażania kontaktowego („Contact Freezing„), skroplenie gazu występuje w zamkniętej komorze a nie bezpośrednio na tkance. Dzięki temu, do skóry przykładamy końcówkę krioaplikatora, co wydaje się prostszym rozwiązaniem i pozwala na bardzo precyzyjne zamrożenie tkanki, dokładnie pod okrągłą powierzchnią końcówki.

Wymaga to jednak dobrego wcześniejszego zmrożenia końcówki krioaplikatora, co trwa ok. 15-20 sekund i wiąże się z większym zużyciem gazu N2O (odparowany gaz ulatnia się przez otwór). Temperatura zamrażania zmiany nie jest tak niska, jak w metodzie natryskowej i wynosi -80°C, ale w przypadku większości niezbyt głębokich zmian skórnych, jest to temperatura zupełnie wystarczająca.

Zastosowanie metody kontaktowej jest też zalecane wtedy, gdy istnieje niebezpieczeństwo nadmiernego rozlania się cieczy kriogenicznej na boki, np. na błonach śluzowych.

Obszar zamrażania jest ściśle określony przez średnicę końcówki krioaplikatora. W przypadku małych i płytkich zmian, można dokonać wymrożeń kilku zmian przy jednokrotnym dobrym zmrożeniu krioaplikatora.

Urządzenia kriochirurgiczne szwedzkiej firmy Cryo IQ AB powstały z wykorzystaniem najbardziej innowacyjnych technologii wymrażania podtlenkiem azotu N2O, aby osiągnąć najwyższą jakość leczenia zmian skórnych.

Aparaty CryoIQ^®, to zaawansowane, podręczne i kompaktowe urządzenia do kriochirurgii zapewniające wysoką precyzję wymrażania w stałej temperaturze -89°C. Zabieg leczniczy jest szybki, bezpieczny i nie wymaga stosowania środków znieczulających. I co istotne, jest to rozwiązanie stosunkowo niedrogie.

Doskonałe rozwiązanie dla lekarzy różnych specjalizacji, dermatologów, ginekologów, podiatrów, lekarzy weterynarii a także dla medycyny estetycznej i gabinetów kosmetologicznych.

Rodzaje aparatów do krioterapii CryoIQ^®

Aparaty kriochirurgiczne CryoIQ^® pozwalają na wykorzystanie różnych rodzajów krioaplikatorów, zarówno ze szklaną końcówką do wymrażania natryskowego, jak i z pozłacaną końcówką kontaktową do wymrażania kontaktowego. Produkty CryoIQ^® podzielone zostały na dwie linie urządzeń:

• Seria aparatów „DERM” – posiadają zintegrowany na stałe krioaplikator do typowych i podstawowych zastosowań. W sumie dwa elementy składowe.
• Seria aparatów „PRO” – posiadają wymienny krioaplikator i tym samym bardziej zróżnicowane rodzaje krioaplikatorów przydatnych w zastosowaniach specjalistycznych. W sumie trzy elementy składowe.

Zastosowanie CryoIQ^® obejmuje leczenie poniższych zmian:

• Naczyniak
• Brodawki, w tym brodawka stopy
• Rogowacenie łojotokowe i słoneczne
• Plamy barwnikowe starcze
• Włókniaki
• Mięczak zakaźny
• Kłykciny
• Naczyniak
• Trądzik
• Bliznowce
• i wiele innych.

Dlaczego CryoIQ^®?

Jedynym elementem eksploatacyjnym w aparatach CryoIQ^® są wymienne (jednorazowe) i wydajne zasobniki gazu N2O. Posiadają one niewielki rozmiar i w każdej chwili można je odkręcić bez jakichkolwiek strat gazu, aby przykręcić ponownie np. do innego aparatu aplikacyjnego. Natomiast zasadnicza i zarazem najdroższa część aparatu (pozłacana), może być używana bez ograniczeń.

Całe urządzenie zajmuje niewiele miejsca, może być dostępne bez problemów przez cały czas. Mieści się nawet w kieszeni fartucha.

Zalety włączenia inteligentnych rozwiązań krioterapii CryoIQ^® w praktyce:

• Niski koszt leczenia, niski poziom inwestycji w urządzenia
• Leczenie nie wymagające znieczulenia / opcjonalnie
• Brak specjalnych procedur przygotowania pacjenta czy personelu do zabiegu
• Szybkie i skuteczne leczenie w praktyce lekarskiej
• Przenośne i kompaktowe rozwiązanie
• Natychmiastowa gotowość do użycia
• Doskonałe rezultaty kosmetyczne
• Wysokie bezpieczeństwo stosowania
• Niskie ryzyko infekcji
• Brak krwawienia
• Brak ograniczeń w zastosowaniach w medycynie sportowej

To wszystko czyni zasadniczą różnicę pomiędzy urządzeniami CryoIQ^® a z ciężkimi, niewygodnymi i drogimi rozwiązaniami opartymi na ciekłym azocie. 

Porównanie modeli aparatów Cryo IQ

Seria „DERM”

Aparat kriochirurgiczny z serii „DERM” składa się krioaplikatora zintegrowanego na stałe z dozownikiem, do którego dokręca się wymienny wkład gazu N2O. Aparat sprzedawany jest w plastikowej walizeczce. Do wyboru mamy jeden model natryskowy (LIQUID) oraz cztery modele wykorzystujące wymrażanie kontaktowe (CONTACT), różniące się średnicą końcówki.

Chcąc stosować różne rodzaje krioaplikatorów, można zakupić kilka aparatów „DERM” a jeśli chcemy koniecznie wszystko trzymać w jednej walizeczce, można dokupić sam krioaplikator z dozownikiem bez naboju (patrz kolumna „Krioaplikator” w tabeli powyżej).

Model	Kod produktu	Krioaplikator
CryoIQ DERM LIQUID	CIQ-D-L	natryskowy (CIQ-DA-DST)
CryoIQ DERM CONTACT Ø 1 mm	CIQ-D-C1	kontaktowy (CIQ-DA-T/C1)
CryoIQ DERM CONTACT Ø 3 mm	CIQ-D-C3	kontaktowy (CIQ-DA-T/C3)
CryoIQ DERM CONTACT Ø 5 mm	CIQ-D-C5	kontaktowy (CIQ-DA-T/C5)
CryoIQ DERM CONTACT Ø 7 mm	CIQ-D-C7	kontaktowy (CIQ-DA-T/C7)

Seria „PRO”

Aparat kriochirurgiczny z serii „PRO” składa się  części bazowej w postaci dozownika, do którego z jednej strony można dokręcić wymienny krioaplikator, a z drugiej strony dokręcamy wymienny wkład gazu N2O. Aparat sprzedawany jest w plastikowej walizeczce. Do wyboru mamy tylko jeden model natryskowy (LIQUID) i jeden model kontaktowy (CONTACT), ale do każdego z tych modeli możemy dokupić dowolne krioaplikatory.

Zaletą takiego rozwiązania jest niższa cena krioaplikatorów i dużo większy wybór różnych rodzajów krioaplikatorów, które dokręcamy do jednego dozownika.

Model	Kod produktu	Krioaplikator
CryoIQ PRO LIQUID	CIQ-P-L	natryskowy (CIQ-PA-DST)
CryoIQ PRO CONTACT Ø 5 mm	CIQ-P-C5	kontaktowy (CIQ-PA-C5)

Dodatkowe krioaplikatory do serii „PRO”

Krioaplikatory natryskowe „PRO”

Krioaplikatory natryskowe w serii „PRO” różnią się zarówno długością, jak i obszarem wymrażania tkanki w jednym punkcie, tj. podczas jednokrotnego rozpylenia gazu bez zmiany położenia.

Model	Kod produktu	Obszar zabiegu	Długość
Natryskowy standardowy DST	CIQ-PA-DST	Ø 1-4 mm	10 mm
Natryskowy D1	CIQ-PA-D1	Ø 1-6 mm	22 mm
Natryskowy D2	CIQ-PA-D2	Ø 7-18 mm	22 mm
Natryskowy D3	CIQ-PA-D3	Ø 9-22 mm	22 mm
Natryskowy długi L13	CIQ-PA-L13	Ø 7-18 mm	130 mm
Natryskowy zakrzywiony A45	CIQ-PA-A45	Ø 7-18 mm	80 mm

Ostatnie dwa rodzaje krioaplikatorów są dużo dłuższe i mają zastosowanie bardziej specjalistyczne. Model L13 jest stosowany często w ginekologi, a model zakrzywiony A45, może być przydatny w stomatologi lub otolaryngologii.

Krioaplikatory kontaktowe „PRO”

Model	Kod produktu	Obszar zabiegu
Kontaktowy C1	CIQ-PA-T/C1	Ø 1 mm
Kontaktowy C3	CIQ-PA-T/C3	Ø 3 mm
Kontaktowy C5	CIQ-PA-T/C5	Ø 5 mm
Kontaktowy C7	CIQ-PA-T/C7	Ø 7 mm

Na rynku można obecnie kupić stetoskopy wielu marek. W Polsce, od lat bardzo cenione są stetoskopy Littmann. Równie popularne są stetoskopy Spirit, znacznie tańsze, ale ich parametry jakościowe dla wielu lekarzy są w zupełności wystarczające. Wyjątkową marką są stetoskopy MDF, wykonane ręcznie z wieczystą gwarancją i dość oryginalne, dzięki czemu zyskały w naszym kraju sporą popularność. Warto zwrócić uwagę również na stetoskopy Spengler, szczególnie na ich najnowsze wersje „II” (Magister II i Cardio Prestige II), które cechuje wyjątkowy design i bardzo dobre parametry osłuchowe.

W dalszej części artykułu przedstawiono najważniejsze kryteria wyboru stetoskopu.

Stetoskopy należą do podstawowych narzędzi diagnostycznych lekarza. Przeznaczone do osłuchiwania dzieci, dorosłych, przydatne w kardiologii, internie…
Jaki więc wybrać model, aby połączyć cenę i cechy użytkowe, które będą odpowiadać potrzebom użytkownika?
Odpowiedź na te pytanie nie jest wbrew pozorom łatwa. Na jakie więc parametry należy zwrócić uwagę?

Po pierwsze – parametry osłuchowe

Na jakość stetoskopu składa się kilka czynników:

• Jakość drenów przewodzących. Muszą być w miarę grube, aby ich ścianki tłumiły pogłos otoczenia. W przypadku modeli kardiologicznych ważnym jest, aby kanały były separowane, wiodąc od głowicy osobno do każdego ucha osobno, ale doskonałe parametry akustyczne osiąga się również wykorzystując pojedynczy tor akustyczny, ale specjalnie karbowany wewnętrznie, co w modelach kardiologicznych wykorzystuje firma MDF (przewód typu C34). Lepsze modele stetoskopów internistycznych czy pediatrycznych z tradycyjną separacją na poziomie liry, mają specjalną komorę akustyczną poprawiającą separację toru akustycznego (typ Pyramid).
• Wewnętrzna sprężyna liry. Jest to rozwiązanie niosąc ze sobą dużą wygodę stosowania, lecz w przypadku uszkodzenia (pęknięcie) sprężyny, wymianie musi podlegać cały zespół drenu, co wiąże się z większym kosztem naprawy i nie zawsze serwisy producenta oferują pełną gamę kolorów. Ważna jest zatem jakość wykonania sprężyny i zastosowany materiał.
• Głowica. Zależnie od potrzeb, powinna mieć membranę i/lub lejek. Niektóre modele mają membranę dwutonową (tzw. „pływającą”), pozwalającą na osłuchiwanie tonów wysokich i niskich, zależnie od siły nacisku. Jest to rozwiązanie, które wymaga pewnej wprawy i jest preferowane przez niektórych lekarzy. Raczej niezalecane dla studentów i personelu pielęgniarskiego.
• Wymienne elementy głowicy. Chociaż wymiana lejków czy membran na inny rozmiar wymaga kilku sekund, czynność ta powoduje, że niektórzy lekarze preferują modele prostsze. Poza tym, koniecznym jest przechowywanie wymiennych elementów w pobliżu badającego. Te modele jednak dają niewspółmiernie większe możliwości prawidłowego osłuchiwania, szczególnie, jeśli mamy do czynienia z diagnostyką zarówno dorosłych jak i dzieci. Jeśli badamy pacjentów z różnych grup wiekowych, to na pewno warto rozważyć zakup modelu w wymiennymi nasadkami w przypadku stosowania drogich stetoskopów, np. kardiologicznych czy z tytanu. Modele 4-w-1 czy nawet 6-w-1 są zdecydowanie najbardziej zaawansowane.
  
• Materiał, z którego wykonana jest lira i głowica. Jest to odwieczny dylemat.
  • Stal nierdzewna wysokiej jakości (chirurgiczna), daje bardzo dobre parametry osłuchowe, lecz jest ciężka i ulega degradacji. Nawet, jeśli jest nierdzewna, po kilku latach pokrywa się warstwą rdzy na złączach.
  • Aluminium – lekkie i nierdzewne stetoskopy, lecz o nieco gorszych parametrach osłuchowych. Dostępne są na rynku specjalne stopy aluminium, z których wykonane są głowice. Ich charakterystyka jest całkiem dobra i wielu lekarzy wybiera właśnie te modele. Są również zupełnie wystarczające do pomiaru ciśnienia krwi metodą osłuchową, np. przez personel pielęgniarski.
  • Tytan – prawie dwukrotnie lżejszy od stali, bardziej wytrzymały, nie koroduje, biokompatybilny i dający niezrównane parametry osłuchowe. Niestety, dość drogi.
  • Stopy cynku – dość dobre parametry osłuchowe, odporność na starzenie, lecz dość duża masa głowicy. Zwykle stosuje się również chromowaną powłokę.
  • Miedź – stetoskopy z miedzi są rzadko spotykane. Parametry akustyczne miedzi nie należą do najlepszych. Z uwagi jednak na to, że miedź wykazuje działanie przeciwdrobnoustrojowe, są stosowane tam, gdzie podstawowym priorytetem jest zachowanie sterylności podczas badania.

Kolejną kwestią jest wygoda stosowania

• Miękkie, samouszczelniające się oliwki. Często nakręcane lub wsuwane na zatrzask. Najlepiej miękkie, bez zawartości alergenów (ftalany i lateks).
• Miękkie dreny. Jest to czynnik dobierany indywidualnie. Miękkie dreny ułatwiają przechowywanie stetoskopu, twardsze mają lepszą jakość akustyczną i są trwalsze. Dobór wymaga znalezienia pewnej równowagi. Warto wiedzieć, że dren może stracić z czasem swoją elastyczność oraz kolor, jeśli jest narażany na niekorzystne warunki otoczenia (np. promienie słoneczne), czy częsty kontakt ze skórą (kremy). Materiał drenu, to w większości przypadków tworzywo PCV, ale czasami wykorzystuje się materiał na bazie silikonu, który poprawia trwałość i elastyczność drenu (np. seria modeli „II” firmy Spengler).
• Jakość obracania głowicy wokół trzonka. Obrotowy trzonek, to element ruchomy, pozwalający na szybką zmianę membrany na lejek lub mniejszą membranę (w zależności od modelu), który wraz z upływem czasu powoduje trudności, staje się luźny i w ostateczności eliminuje głowicę z użytkowania. Trzonek nie powinien też zakłócać transmisji dźwięku. Jest to element niewymienny. Dlatego warto zakupić model z dobrze opracowanym systemem blokady w postaci zaworka, który wyraźnie blokuje głowicę w danej pozycji, ale bez ujemnego wpływu na jakość toru akustycznego. Z uwagi na pewną mimo wszystko problematyczność tego mechanizmu, wielu lekarzy decyduje się na głowice z membraną dwutonową.
• Kąt ułożenia przewodów liry. Tylko najtańsze modele nie mają regulacji wstępnej 15 stopni i nie powinno się ich po prostu kupować.
• Odpowiednia długość. Zależna od wysokości badającego, wybierana wg upodobań, lecz należy i ten parametr mieć na względzie. Im dłuższy dren, tym jakość dźwięku staje się gorsza, chyba że dren jest wystarczająco gruby.

Cena stetoskopu

Dobre stetoskopy internistyczne, pediatryczne czy neonatologiczne można zakupić w cenie około 150-200 zł. Bardzo dobre – powyżej 250 zł. Nie ma potrzeby wydawania większych kwot, jeśli nie wchodzą w grę prestiż czy uszlachetnienie złotem lub wykonanie z tytanu.

Stetoskopy kardiologiczne, wysokiej jakości, można nabyć w cenie powyżej 500 zł. Warto rozważyć droższy model, jeśli posiada wymienne elementy głowicy dla różnych grup wiekowych pacjentów.

Stetoskopy anestezjologiczne lub stosowane do osłuchiwania tonów Korotkowa można kupić za kilkadziesiąt złotych.

Rappaport

Osobną kwestią jest stetoskop typu Rappaport, który często jest wybierany przez lekarzy, a także przez studentów medycyny z uwagi na bardzo niską cenę i fakt, że posiada wymienne nasadki oraz podwójne dreny. Tradycyjny Rappaport wykonany jest zazwyczaj z gorszej jakości materiałów. Podwójne dreny są mniej wygodne a wzajemne dotykanie się przewodów jest źródłem zakłóceń dźwięku.

Są jednak dostępne udoskonalone modele typu Rappaport łączące wygodę stosowania z jakością i „przyzwyczajeniem”, np. zaopatrzone w system podwójnych przewodów X, bez „odseparowanych” drenów.