Elektrostymulacja, a spalanie tłuszczu

Spalanie tłuszczu - elektrostymulacjaNa rynku można spotkać dziś wiele elektrostymulatorów reklamowanych jako urządzenia pozwalające pozbyć się nadmiaru tkanki tłuszczowej. Elektrostymulacja jest również coraz częściej spotykanym rodzajem zabiegu oferowanym przez różne studia urody i gabinety odnowy biologicznej.
W niniejszym artykule postaramy się odpowiedzieć na pytanie, czy elektrostymulacja rzeczywiście jest skutecznym sposobem pozbywania się nadmiaru tłuszczu z organizmu, a jeżeli tak, to w jakich okolicznościach? Zrozumienie tego, wymaga jednak zapoznania się z podstawowymi mechanizmami odpowiedzialnymi za spalanie tłuszczu.

Tkanka tłuszczowa

Tkanka tłuszczowa pełni niezwykle ważną rolę w organizmie człowieka. Chroni przed zimnem, gromadzi materiał wysokoenergetyczny, a także wytwarza hormony. Jednak jego duża zawartość powoduje, że czujemy się źle. Nasz organizm zaczyna funkcjonować pod dużym obciążeniem, a procesy metaboliczne są obarczone dodatkowym „zadaniem”, jakim jest zapewnienie funkcjonowania cięższego organizmu. Do nadmiernego gromadzenia się tłuszczu  dochodzi wtedy, gdy do organizmu dostarczane jest więcej energii, niż on potrzebuje. Gdy organizm nie jest w stanie spalić zbyt dużej ilości kalorii, wtedy ich nadmiar gromadzi w komórkach tkanki tłuszczowej.

Zapotrzebowanie energetyczne mięśni

Praca mięśni wymaga energii. Organizm ludzki można porównać do pojazdu na napęd hybrydowy, który przełącza się na różne rodzaje silnika w zależności od wymaganej mocy i dostępności określonego typu paliwa.
W przypadku pracy mięśnia, najpierw wykorzystywane są podstawowe i łatwo dostępne zasoby energetyczne, czyli fosfokreatyna znajdująca się w mięśniach oraz cukry proste zawarte we krwi, pochodzące z po minimum 20 minutach od momentu rozpoczęcia intensywnego wysiłku fizycznego. Najpierw spalany jest glikogen.
Z drugiej strony tłuszcz spalany jest również w jakimś stopniu po wykonanym wysiłku fizycznym (tzw. spalanie przedłużone – „afterburn”), zwykle po bardziej forsownych ćwiczeniach.

Innym i to dość istotnym czynnikiem przyczyniającym się do zmniejszenia się tkanki tłuszczowej jest objętość masy mięśniowej w organizmie. Im więcej mięśni, tym większe zapotrzebowanie na kalorie i mniej kalorii odkłada się jako tłuszcz.
Osoby z nadwagą powinny zatem zadbać o rozbudowę mięśni, które nie tylko będą większym odbiorcą kalorii, ale również nadadzą naszemu ciału lepszą sylwetkę.

Czas i intensywność wysiłku

Aby wysiłek fizyczny był dobrym sposobem na pozbycie się nadmiaru tłuszczu, powinien spełniać dwa warunki. Musi trwać pewną minimalną długość czasu po przekroczeniu 20 minut i musi mieć odpowiednią intensywność. Wysiłek nie może być zbyt intensywny, aby zapewnić odpowiednie dostawy tlenu warunkujące spalanie tłuszczu, a nie innych źródeł energii (zależy to m.in. od wydolności tlenowej danej osoby). Odpowiadają mu tzw. ćwiczenia aerobowe, czyli nastawione na metabolizm tlenowy i dużą konsumpcję tlenu. Zbyt mała intensywność nie wytworzy z kolei odpowiedniego zapotrzebowania na tłuszcz, chyba że będzie trwała wystarczająco długo.

Jak działa elektrostymulacja?

Elektrosymulator wysyła impulsy elektryczne do organizmu człowieka doprowadzając do skurczu określonego mięśnia lub grupy mięśni, a każdy taki skurcz wiąże się z pracą, która wymaga dostarczenia energii. Rozważamy tu oczywiście tylko określony rodzaj elektrostymulacji, zwany elektrostymulacją nerwowo-mięśniową lub elektrostymulacją mięśniową (EMS). Inne rodzaje elektrostymulacji, np. elektrostymulacja przeciwbólowa TENS, czy mikroprądy mają zupełnie inne zastosowania.

Aby pobudzić mięsień do pracy potrzebny jest bodziec dostarczany mięśniom poprzez nerwy motoryczne (ruchowe), a bodźce nerwowe są oparte na zjawiskach elektrycznych. Elektrostymulacja nerwowo-mięśniowa polega właśnie na tworzeniu takich bodźców oddziałujących na mięśnie. Mięsień nie jest w stanie odróżnić tego, skąd pochodzi pobudzenie. Po prostu rozpoczyna pracę zgodnie z „rozkazami” odpowiednio zaprogramowanego elektrostymulatora.

Elektrostymulacja mięśniowa (EMS) jest od wielu lat zalecana w rehabilitacji medycznej, tam gdzie występują problemy z osiągnięciem normalnych skurczów mięśniowych, przy atrofii mięśniowej, odnerwieniu mięśni i przy wielu innych schorzeniach. Domowe elektrostymulatory EMS przynoszą rewelacyjne efekty np. w terapii nietrzymania moczu u kobiet a także u mężczyzn.

Ćwiczenia fizyczne, czy elektrostymulacja?

W przypadku zupełnie zdrowych osób, wykonywanie regularnych ćwiczeń fizycznych jest bezwzględnie zalecane. Bieganie, wykonywanie skłonów, czy podnoszenie ciężarów są czynnościami, które nie tylko wszechstronnie zmuszają do pracy odpowiednie grupy mięśniowe przyczyniając się do ich rozbudowy i spalania tłuszczu, ale wzmacniają też ścięgna i wiązadła stawowe. Podnoszą naszą ogólną sprawność.
Elektrostymulacja mięśniowa działa natomiast bardziej wybiórczo. Trudno jest stymulować jednocześnie wiele różnych mięśni. Z drugiej strony ma przede wszystkim jednak tą zaletę, że nie obciąża stawów i ścięgien, co dla wielu osób może mieć bardzo istotne znaczenie.

Elektrostymulacja mięśniowa stosowana w celu spalania tłuszczu będzie tym efektywniejsza im więcej partii mięśniowych będzie stymulowanych do pracy, czyli im więcej będzie stosowanych elektrod. Nie jest to łatwe zadanie. Profesjonalne elektrostymulatory spotykane w gabinetach urody posiadają dużą ilość elektrod aplikowanych z wykorzystaniem specjalnych pasów. Przenośne urządzenia stosowane w warunkach domowych posiadają na ogół 2 kanały (4 elektrody samoprzylepne) i tu zastosowanie tego typu aparatów w celu spalania tłuszczu przynosi niewielkie rezultaty. Oczywiście należy mieć na uwadze fakt, że każde działanie zmuszające mięśnie do pracy poprawia bilans spalania kalorii, zmniejszając w jakimś stopniu tworzenie się tłuszczu.

Najważniejszą rolę, jaką spełnia w tym wypadku elektrostymulacja, to rozbudowa tkanki mięśniowej. Na przykład wielu kulturystów wykorzystuje elektrostymulację wspomagająco do rozbudowy masy mięśniowej, w szczególności w celu „rzeźbienia” sylwetki. Stymulacja elektryczna mięśni jest też chętnie stosowana przez sportowców jako uzupełnienie treningu sportowego, podczas rozgrzewki, czy w celu rozluźniania mięśni przed lub po tradycyjnym treningu. Również jako metoda podtrzymania sprawności mięśni w okresach przetrenowania, czy przy kontuzji ścięgien lub stawów.
Utrzymanie odpowiedniej objętości masy mięśniowej znacząco zwiększa spalanie kalorii podczas i po wysiłku.

Elekstrostymulacja - spalanie tłuszczuSpotykane na rynku popularne 2-kanałowe elektrostymulatory do użytku domowego, takie jak Sports TENS 2, czy SaneoSPORT, jak najbardziej mogą być stosowane do tego celu.

Należy tu jeszcze dodać, że niektóre grupy mięśniowe mają skłonność do większego spalania tłuszczu niż inne. Do szybkiego spalania tłuszczu dochodzi np. przy pracy mięśnia czworogłowego uda. Zachodzi to na przykład przy robieniu przysiadów, podczas wchodzenia po schodach, czy też podczas długotrwałej stymulacji tego mięśnia impulsami elektrycznymi.
Ponadto spalanie tłuszczu w różnym stopniu angażuje poszczególne zasoby tłuszczu rozłożone w naszym ciele. Na przykład dużą wrażliwość na wysiłek fizyczny posiada tkanka tłuszczowa zlokalizowana w obszarze brzucha, a dużo mniejszą w okolicach ud i pośladków. Praca mięśni zlokalizowanych w tych obszarach nie ma jednak istotnego wpływu na zużycie zalegającego tam tłuszczu z tytułu samej bliskości. Ma natomiast wpływ na sylwetkę w tym obszarze wynikającą z rozbudowy mięśni.

Należy jednak zawsze zachować umiar w ćwiczeniach, w ich ilości i rodzajach bez względu na pochodzenie sygnału elektrycznego (naturalny czy z elektrostymulatora). Tak jak z każdym rodzajem aktywności ludzkiej należy zachować różnorodność i stosować elektrostymulację jako dodatkowe obciążenie organizmu, pozwalające ćwiczyć wtedy, kiedy naturalny wysiłek fizyczny nie jest możliwy lub gdy nie jest wskazany. U zdrowej osoby, elektrostymulacja EMS nie może być podstawą do budowania tkanki mięśniowej lub jej siły, pomimo niezaprzeczalnych i wielkich zalet tej metody pobudzania mięśni do pracy.

Dodatkowe zalety elektrostymulacji

Elektrostymulacja emsRytmiczne napinanie mięśni podczas stymulacji pełni funkcje zbliżone do różnych form masażu ciała, a to sprzyja wielu procesom, które są korzystne nie tylko dla samych mięśni. Poprawia się napięcie tkanki łącznej i lokalne krążenie krwi oraz płynów tkankowych. Większe dotlenienie krwi sprzyja lepszemu spalaniu tłuszczu. Grupy komórek tłuszczowych ulegają większemu rozproszeniu. Ma to wszystko bardzo korzystny wpływ na jędrność skóry i zmniejsza cellulit. Zasadnicze znaczenie odgrywa tu właściwy dobór parametrów elektrostymulacji i zastosowanych sekwencji.

Niektóre aparaty zawierają funkcje dedykowane specjalnie do celów poprawy urody skóry, np. masażer SaneoVITAL, który posiada również program drenażu limfatycznego oraz programy o działaniu odprężającym, antystresowym i kojącym ból.
Generalnie, większość elektrostymulatorów z tego segmentu zastosowań łączy funkcje stymulacji nerwowo-mięśniowej EMS z innym rodzajami elektrostymulacji, głownie ze stymulacją przeciwbólową TENS.

Tego rodzaju aparaty mogą okazać się bardzo przydatne w każdym domu, ale ich wpływ na efektywne zmniejszenie tkanki tłuszczowej będzie jednak niewielki.

Wśród bardziej zaawansowanych urządzeń do elektrostymulacji można polecić elektrostymulatory firmy Globus, które posiadają 4 kanały stymulacji i liczne programy do poprawy sylwetki oraz urody. Przy stymulacji mięśni pod kątem spalania tłuszczu bardzo przydatne mogą się okazać programy szeregowej stymulacji sekwencyjnej „3S” tworzące falujące skurcze całej muskulatury.

Właściwa kontrola wagi ciała

Skuteczność działań związanych z utratą tkanki tłuszczowej oceniana jest zazwyczaj na podstawie mierzenia wagi ciała, co nie zawsze jest dobrą metodą. Nawet, gdy nastąpi jakaś utrata tłuszczu, to w wyniku treningu mięśni, może wzrosnąć objętość masy mięśniowej, co zakłóci całą ocenę. Gdy ćwiczenia wykonywane są zbyt intensywnie u osób z niewydolnością tlenową, to brak tlenu zmusza organizm do rezygnacji ze spalania tłuszczu i do przejścia na węglowodany, które na tym etapie wysiłkowym organizm może uzyskać z białek, kosztem masy mięśniowej. Waga ciała spada, ale udział tłuszczu rośnie.

Aby lepiej zinterpretować zmianę wagi ciała trzeba zastosować wagę diagnostyczną, czyli wagę wzbogaconą o funkcję analizy składu ciała. Mierzy ona udział wagowy tłuszczu, mięśni, wody i tkanki kostnej poprzez analizę bioimpedancji elektrycznej ciała. Najlepiej wykonują to oczywiście urządzenia profesjonalne dostępne w specjalistycznych placówkach, ale nawet domowe wagi łazienkowe posiadające tą funkcję mogą skutecznie ocenić przynajmniej trend zmian wagowych poszczególnych struktur naszego ciała.

Pomiar tętna

Zachowanie wymagań warunkujących spalanie tłuszczu podczas wysiłku mięśni nie jest wbrew pozorom łatwym zadaniem. O ile określenie czasu ćwiczeń nie stanowi wielkiego problemu, to problemem jest wykonywanie ćwiczeń o wymaganej intensywności. Poziom intensywności treningu mierzy się na ogół w stosunku do maksymalnej intensywności, która może być osiągnięta przez daną osobę. Jako miarę tej intensywności wykorzystuje się zwykle tętno, czyli inaczej puls. Spalanie tłuszczu jest najbardziej efektywne, gdy intensywność mieści się w granicach 60-70% tętna maksymalnego (Tmax lub HRmax).

Cenną pomocą w określeniu tętna podczas ćwiczeń są pulsometry, które są dzisiaj podstawowym wyposażeniem osób wykonujących aktywność fizyczną nastawioną na osiąganie konkretnych celów. Pulsometr pozwala nam na zdefiniowanie strefy wysiłkowej (limitów tętna) optymalnej np. dla spalania tłuszczu i każde przekroczenie ustawionych limitów (dolnego lub górnego) jest odpowiednio sygnalizowane.

Podsumowanie

Wśród wielu urządzeń wykorzystywanych do poprawy naszego zdrowia i kondycji fizycznej, coraz większe uznanie zdobywają elektrostymulatory. Można je spotkać nie tylko w gabinetach urody i zakładach rehabilitacji, ale również w domach w formie małych, podręcznych aparatów przeznaczonych do codziennego używania w domowej fizjoterapii. Wpływ elektrostymulacji na organizm ludzki opiera się na wykorzystaniu wielu rożnych zjawisk, często dość złożonych, co rodzi czasami różne problemy związane z zasadnością zakupu oraz z trafnością wyboru danego rodzaju urządzenia do konkretnego celu.

Z pewnością, elektrostymulacja mięśniowa nie jest jakimś cudownym środkiem na pozbycie się tkanki tłuszczowej. Na pewno nie jest w stanie zastąpić dobrze zaplanowanego i wykonanego wysiłku fizycznego połączonego ze zmianą złych nawyków żywieniowych. Nie mniej jednak związek pomiędzy elektrostymulacją, a spalaniem tłuszczu istnieje. Zużywanie glikogenu i rozbudowa włókien mięśniowych bez wątpienia zwiększy ilość spalanych kalorii.

Elektrostymulacja może być jednak jedyną alternatywą u osób, które nie mogą wykonywać tradycyjnych ćwiczeń fizycznych z uwagi na problem ze ścięgnami, stawami, czy inne schorzenia.
W każdym przypadku należy zasięgnąć oczywiście opinii lekarza lub rehabilitanta, biegłego w elektrostymulacji.

Dodatkowo należy wziąć pod uwagę wszystkie względne i bezwzględne przeciwwskazania do stosowania elektrostymulacji EMS. Dane na temat przeciwwskazań muszą znajdować się w instrukcji obsługi urządzeń. Prosimy je dokładnie czytać przed użyciem, co może pozwolić uniknąć poważnych powikłań zdrowotnych.

U osób otyłych, zastosowanie elektrostymulacji może być rozpatrywane nie tylko pod kątem samego spalania tłuszczu, ale w celu poprawy sylwetki (wzmocnienie i rozbudowa mięśni) oraz urody skóry. Dzięki aparatom do elektrostymulacji możemy uzyskać efekty zbliżone do specjalistycznego masażu tradycyjnego.

Zobacz również:

image_print

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *