Zaburzenia doznań seksualnych po porodzie są związane z rozluźnieniem mięśni przepony mięśniowej miednicy, nazywanych także przeponą moczowo-płciową lub mięśniami dna miednicy mniejszej, czyli mięśni Kegla. Przezpochwowa lub doodbytnicza elektrostymulacja jest jednym z podstawowych ćwiczeń rehabilitacyjnych, wzmacniających te mięśnie i przywracających ich funkcjonalność, co przekłada się na szybki powrót do prawidłowych właściwości i doznań podczas współżycia.
Podobnie wczesna profilaktyka nietrzymania moczu, związanego z rozluźnieniem włókien mięśni Kegla w czasie porodu, wymaga włączenia treningu mięśni przepony miednicy w czasie od 8 do 12 tygodni po niepowikłanym porodzie drogami naturalnymi.

Na rynku można spotkać już wiele urządzeń do elektrostymulacji mięśni Kegla, które mogą być stosowane samodzielnie w domu. Ich głównym zastosowaniem jest tonizowanie i rozbudowa mięśni dna miednicy mniejszej. Są to urządzenia medyczne, w pełni bezpieczne i jak na swoje możliwości również niedrogie.

Dlaczego trzeba ćwiczyć mięśnie Kegla?

Ponieważ akcja porodowa w przypadku porodów naturalnych powoduje zwiotczenie mięśni Kegla, to często prowadzi to do ich długotrwałej lub stałej niewydolności. Mięśniówka samej pochwy składa się z mięśni gładkich i z czasem ulegają one retrakcji (obkurczeniu), przez co pochwa wraca do rozmiarów sprzed porodu, lub pozostaje nieznacznie szersza.

Funkcją mięśni Kegla jest wsparcie poziome narządów miednicy. Przez tą swoistą przeponę przechodzi m.in. cewka moczowa i pochwa. Osłabienie mięśni Kegla w wyniku akcji porodowej powoduje słabszy ucisk na szyję pęcherza moczowego i mimowolny wypływ moczu do cewki moczowej.

Mniejsza sprężystość mięśni jest także powodem odczucia „luźnej pochwy” i zmniejszenia doznań seksualnych zarówno u kobiety, jak i partnera.
Nieleczone osłabienie mięśni Kegla powoduje, że poprawa ich siły jest tym trudniejsza, im dłuższy czas upłynął od czynnika je uszkadzającego.

Dlaczego elektrostymulacja?

Według Wytycznych Zespołu Ekspertów odnośnie postępowania diagnostyczno-terapeutycznego u kobiet z nietrzymaniem moczu i pęcherzem nadreaktywnym (Ginekologia Polska 2010, 81(10), str. 792), elektrostymulacja mięśni dna miednicy jest zalecaną formą leczenia zachowawczego, którą można oczywiście łączyć z innymi formami ćwiczeń mięśni.

Elektrostymulator pozwala na zwiększenie masy mięśniowej i ich trofiki, szczególne w rehabilitacji poporodowej u młodych kobiet, szybko prowadząc do poprawy funkcjonalności mięśni Kegla i poprawy doznań seksualnych. Jest jednocześnie rozwiązaniem niezwykle prostym w obsłudze.

Przebieg ćwiczeń

Ćwiczenia należy rozpocząć nie wcześniej, niż 8 tygodni po porodzie. Bezwzględnie wskazane jest, aby uzyskać zgodę od lekarza prowadzącego na rozpoczęcie ćwiczeń. Czas wynoszący około 12 tygodni po niepowikłanym porodzie z reguły jest całkowicie wystarczający i nie powinny wystąpić jakiekolwiek powikłania. Interwał pomiędzy porodem a rozpoczęciem ćwiczeń jest związany z koniecznością całkowitego obkurczenia się mięśni macicy oraz uzyskania silnego zrostu po ewentualnym okołoporodowym nacięciu krocza.

Ćwiczenia powinno się prowadzić z początku 1 x dziennie przez 20-30 minut. Po tygodniu ćwiczeń można przystąpić do ćwiczeń 2 x dziennie po 30 minut przez 8-12 tygodni. Moc impulsów powinna być tak dobrana, aby było czuć wyraźne, mocne skurcze mięśni, lecz zawsze poniżej progu odczuwania bólu. W przeciwnym razie może dojść do przetrenowania mięśni, co będzie odczuwalne na drugi dzień w postaci bólu w dolnej partii podbrzusza.

Podsumowanie

Zabiegi elektroterapii stosowane powszechnie w gabinetach fizjoterapii mogą być w wielu wypadkach bez problemu stosowane w warunkach domowych. Dotyczy to również rehabilitacji mięśni Kegla, które można skutecznie wzmocnić za pomocą niewielkich i poręcznych elektrostymulatorów, które są zalecanym rozwiązaniem przede wszystkim w terapii nietrzymania moczu. Aparaty do elektrostymulacji potrafią w ciągu kilku tygodniu znacząco poprawić prawidłowe funkcjonowanie mięśni dna miednicy, a w dalszym etapie, doskonale nadają się również do poprawy kondycji  zdrowych mięśni.

Prawidłowo leczona rana goi się od kilku do kilkunastu dni. Są jednak stany chorobowe, które utrudniają proces gojenia się ran i stają się niebywałą udręką dla pacjenta. Wiele jest tego przyczyn i różne są też sposoby leczenia trudno gojących się ran, gdzie duże znaczenie odgrywa m.in. właściwa fizjoterapia. W dalszej części przedstawione zostało kilka sposobów leczenia ran za pomocą urządzeń dedykowanych do stosowania w warunkach domowych.
Bardzo istotne dla procesu gojenia jest bowiem to, aby pacjent miał możliwość wykonywania zabiegów bez specjalnych ograniczeń, bez kłopotliwego chodzenia na zabiegi w odległym miejscu, bez czekania w kolejkach i bez korzystania z terapii jedynie w ściśle określonych godzinach.

Przyczyny długiego gojenia się rany

Czas gojenia się rany zależy od jej umiejscowienia, przyczyny oraz wielkości. Niebagatelny wpływ ma także kwestia pierwotnego lub wtórnego jej zakażenia.
Podstawowe przyczyny mają swoje źródło w niewydolności krążenia w okolicy rany, utrudniającej napływ lub odpływ krwi. Przykładem mogą tu być owrzodzenia żylakowe podudzi, czy odleżyny.
Drugim, niezwykle częstym czynnikiem jest cukrzyca, zmieniająca metabolizm całego organizmu, mając także negatywny wpływ na gojenie się ran. Najlepszym przykładem są trudno gojąc się rany stopy i podudzia.

Niewydolność krążeniowa powoduje często powstawanie obrzęków, które są dodatkowym czynnikiem utrudniającym zaopatrzenie gojących się tkanek w tlen i składniki odżywcze.

Laseroterapia

W przypadku gojenia się ran, pozytywne skutki zaobserwowano podczas stosowania homogennej wiązki światła laserowego o długości 808nm emitowanej przez tzw. lasery miękkie (softlasery). Wiązka takiego lasera zwiększa bowiem ilość ATP (adenozynotrójfosforanu), czyli substancji energetycznej, produkowanej w mitochondriach komórek. Naświetlanie laserowe ma także działanie antyseptyczne, powodując szybsze usuwanie bakterii, które utrudniają gojenie się rany. Dzięki pobudzeniu do wysokoenergetycznego metabolizmu, rany szybciej ziarninują, usuwając martwe tkanki.
Zastosowanie lasera niskoemisyjnego jest bardzo bezpieczne i niezwykle pomocne w procesie gojenia ran bez względu na etiologię samej zmiany.

Należy zdawać sobie sprawę z tego, że skuteczność lecznicza światła zależy w dużym stopniu od tego, na ile spełnia ono parametry światła laserowego, takie jak: spójność (koherencja), szerokość widma (monochromatyczność), równoległość wiązki oraz duża koncentracja fotonów (gęstość mocy). Warunków tych nie mogą spełniać zwykłe źródła światła, w tym różne urządzenia paralaserowe oparte na diodach LED.
Urządzeniem laserowym, które może być wykorzystywany w warunkach domowych i spełnia zarazem wymagania prawdziwego lasera jest laser miękki B-Cure.

Zakres zastosowań B-Cure jest bardzo szeroki i wykracza oczywiście poza zastosowania tylko do gojenia ran. Urządzenie to stanowi niewątpliwie doskonałe rozwiązanie dedykowane do domowej fizjoterapii.

Elektrostymulacja wysokonapięciowa

Terapia ta  polega na stosowaniu bardzo krótkich impulsów elektrycznych, ale o bardzo wysokim napięciu, dochodzącym do 300 a nawet 500 V. Impulsy generowane przez elektrostymulatory wysokonapięciowe są bezpieczne dla organizmu z uwagi na bardzo krótki przepływ prądu, który posiada jednak zdolność penetracji tkanek korzystnie wpływając na procesy regeneracyjne zachodzące na poziomie komórkowym.
Podobnie jak w przypadku laseroterapii, elektrostymulacja wysokonapięciowa niszczy i hamuje rozwój bakterii i mikrobów.
Znajduje zastosowanie m.in. w leczeniu ran cukrzycowych, ran zainfekowanych, ubytków tkanek, owrzodzeń podudzi i odleżyn.

Przedstawione powyżej urządzenia są rozwiązaniami sprawdzonymi klinicznie i mające bardzo dobre opinie wśród użytkowników w Polsce.

Jaki jest najlepszy rodzaj elektrostymulacji? TENS, EMS, jonoforeza, prądy interferencyjne czy jeszcze inne?

Krótki poradnik z linkami do artykułów szczegółowych i propozycjami elektrostymulatorów.

Od kilku lat rośnie popularność fizjoterapii wykonywanej w warunkach domowych. Za pomocą małych, podręcznych aparatów można z powodzeniem wykonywać zabiegi lecznicze samodzielnie w domu. Z punktu widzenia pacjenta oznacza to nie tylko większą wygodę, ale przede wszystkim możliwość stosowania terapii bez ograniczeń czasowych, co ma istotny wpływ na postępy w leczeniu. W większości przypadków mamy tu do czynienia z elektrostymulatorami, czyli urządzeniami medycznymi wykorzystującymi lecznicze właściwości prądu elektrycznego. Nie zawsze wiemy jednak, jaki rodzaj elektrostymulatora wybrać, a trzeba zaznaczyć, że każdy rodzaj elektrostymulacji stosowany we współczesnej fizjoterapii posiada odmienny charakter działania i wykorzystuje zupełnie odmienne mechanizmy ludzkiej fizjologii.

Jaki stosować rodzaj elektrostymulacji?

Przed zakupem elektrostymulatora powinniśmy zadać sobie przede wszystkim pytanie, jaki problem chcemy rozwiązać? Poniższy schemat pokazuje powiązanie ogólnych rodzajów dolegliwości chorobowych z różnymi rodzajami elektrostymulacji z zaznaczeniem (wielkość prostokąta), które elektrostymulacje są najbardziej odpowiednim rozwiązaniem dla danego problemu, a które są rozwiązaniem pomocniczym.

W poniższej tabelce wyjaśnione zostały symbole poszczególnych rodzajów stymulacji elektrycznej wraz z podaniem linków do stron dokładnie opisujących dany rodzaj elektrostymulacji.

Rodzaj elektrostymulacji	Oddziaływanie
Przeciwbólowa TENS	Na nerwy czuciowe. Objawowe uśmierzanie bólu.
Prądy interferencyjne	Na tkanki głębokie.
Mikroprądy (MET/MIC)	Na poziomie komórkowym poniżej progu pobudzenia.
Nerwowo-mięśniowa	Na mięśnie i nerwy motoryczne.
Wysokonapięciowa	Na różne rodzaje tkanek do pewnej głębokości.
Jonoforeza	Aplikacja leków poprzez skórę.
Mięśnie odnerwione	Na mięśnie odnerwione.
Prądy rosyjskie (Kotza)	Na mięśnie.

Kilka uwag:

• W przypadku dolegliwości bólowych, podstawowym rodzajem stymulacji jest TENS, który działa jednak typowo objawowo, tzn. ogranicza odczuwanie bólu, ale nie leczy przyczyn bólu. Wspomagająco można stosować wtedy inne rodzaje prądów (INF, MIK, czy EWN), które stymulują w pewnym stopniu również leczenie przyczyn bólu.
• Elektrostymulacja nerwowo-mięśniowa (EMS) ma zastosowania wykraczające poza działanie typowo medyczne. Może być stosowana wspomagająco przez sportowców przy treningach sportowych i rozbudowie mięśni. Skurcze mięśniowe wymuszane impulsami elektrycznymi mogą przybierać charakter masażu ciała, który rozluźnia mięśnie, poprawia samopoczucie, czy poprawia urodę skóry.
• Odmiennym od innych rodzajem elektroterapii jest jonoforeza, która wspomaga wchłanianie różnych środków farmakologicznych przez skórę. Stosowany tu prąd galwaniczny, sam w sobie nie ma istotnego znaczenia medycznego. Bardziej istotne jest to, jaki lek jest stosowany i że dzięki jonoforezie jest on lepiej wchłaniany i przez to skuteczniejszy w działaniu.
• Przy stosowaniu elektrostymulacji zaleca się konsultację z lekarzem lub fizjoterapeutą. Niektóre rodzaje terapii wymagają szczegółowej wiedzy w zakresie ustawienia parametrów stymulacji i rozmieszczenia elektrod. Należy również przestrzegać przeciwwskazań do elektrostymulacji (np. padaczka, rozrusznik serca). Przed użyciem elektrostymulatora należy bezwzględnie przeczytać instrukcję obsługi.

Zestawienie elektrostymulatorów

Poniższa tabela prezentuje różne modele aparatów do elektrostymulacji oraz oferowane rodzaje elektrostymulacji. Kolumna „Zas.” pokazuje możliwość podłączenia elektrostymulatora do zasilania podczas pracy – Z (gdy (Z)-zasilacz opcjonalny) lub możliwość doładowania akumulatora za pomocą ładowarki – Ł. Kolumna „LK” pokazuje liczbę kanałów stymulacji.

Model								Zas.	LK
SaneoTENS								B	2
Tenscare Perfect TENS								B	2
TensCare OVA+	BM							A	1
Everyway EM-2400				NTM1				B	1
Tenscare ELISE 2				NTM1				A	1
Tenscare UNICARE				NTM1				A WB	1
Tenscare SURE PRO				NTM1				A	2
Tenscare UNIGLO				Ur				A WB	2
Tenscare MYND	Mig							A WB	1
MediHighTec CHICKSTIM				NTM1				B xz	2
Nu-Tek Levator Mini				NTM1				B	2
TensCare SPORTS TENS 2								A WB	2
TensCare UNIFIT								A WB	2
SaneoSPORT								B	2
SaneoVITAL								B	2
Roovjoy R-C101A								A WB	2
Roovjoy R-C4A								A WB	2
Roovjoy R-C4D								B	2
Roovjoy R-C3								A WB	2
Roovjoy R-T1								B	2
MediHighTec MH8300								B xz	2
MediHighTec MH8200P	BP							B	2
Tenscare Flexistim								A+Z	2
Nu-Tek Combo LT7102								A	2
GLOBUS ELITE S2				NTM2				A	2
GLOBUS ACTIVA 700				3S,NTM2				A+Z	4
GLOBUS TRIATHLON				3S,NTM2				A+Z	4
GLOBUS PREMIUM 400				3S,NTM2				A+Z	4
GLOBUS THE CHAMPION				3S,NTM2				A+Z	4
GLOBUS GENESY 600				3S,NTM2				A+Z	4
GLOBUS GENESY 3000 *)				NTM2		D		A+Z	4
Objaśnienia: BM – dedykowany na bóle miesiączkowe BP – zawiera programy na bóle okołoporodowe Mig – dedykowany na bóle migrenowe NTM1 – dedykowany na nietrzymanie moczu (sonda dopochwowa w komplecie) NTM2 – posiada dedykowany program (-y) na nietrzymanie moczu (brak sondy w komplecie) Ur – dedykowany na poprawę urody 3S – posiada dodatkową funkcję szeregowej stymulacji sekwencyjnej D – stymulacja mięśni odnerwionych (MO) z diagnostyką WB – akumulator wbudowany na stałe (bez możliwości wymiany) XZ – możliwe zasilanie podczas zabiegu po dokupienia zasilacza

Jak widzimy, najbardziej popularnym na rynku rodzajem elektrostymulacji jest TENS oraz EMS lub TENS/EMS w jednym urządzeniu.
Wśród urządzeń oferujących największą liczbę rodzajów stymulacji w stosunku do swojej ceny, są aparaty Tenscare Flexistim, Roovjoy R-101A oraz Nu-Tek Combo LT7102.

Na odrębną uwagę zasługują 4-kanałowe aparaty włoskiej firmy GLOBUS, które posiadają bardzo rozbudowane funkcje oraz liczne gotowe programy. W tabeli pomięte zostały specjalistyczne modele firmy GLOBUS dedykowane do wybranych dyscyplin sportowych.

Co jeszcze warto wziąć pod uwagę?

• Zasilanie (Zas) – większość elektrostymulatorów do zastosowań domowych zasilana jest bateryjnie (B), co jest naturalne dla urządzeń przenośnych. Czas pracy na bateriach pozwala na kilkugodzinną stymulację, co zależy oczywiście od stosowanej intensywności stymulacji (natężenie prądu). Niektóre modele zasilane są poprzez wewnętrzny akumulator (A), który zawsze można podładować za pomocą ładowarki. Inne modele, jak Flexistim posiadają natomiast możliwość zasilania poprzez zasilacz sieciowy (Z) podczas zabiegu, który zastępuje zasilanie akumulatorowe. Oba w/w rozwiązania można wziąć pod uwagę, gdy nastawiamy się na intensywne korzystanie z elektrostymulatora i chcemy zaoszczędzić na kosztach dokupywania baterii. Pewnym minusem ładowalnych akumulatorów jest jedynie mniejsza pojemność (krótszy czas pracy) w porównaniu z bateriami. Ponadto, niektóre akumulatory są już na stałe wbudowane do urządzenia (WB) i nie można ich wymienić na nowy, gdy akumulator utraci już swoją wydajność (zwykle po ok. 2 latach).
• Liczba kanałów (LK) – większość domowych elektrostymulatorów posiada dwa kanały stymulacji i w większości przypadków jest zupełnie wystarczające. Oznacza to możliwość stymulowania jednocześnie dwóch obszarów ciała (po dwie elektrody na każdy obszar). Stosowanie większej ilości kanałów jest raczej kłopotliwe, choć może być przydatne przy bardziej zaawansowanych terapiach lub w zaawansowanym treningu sportowym EMS wielu grup mięśniowych (funkcja 3S). Jedynie w przypadku prądów interferencyjnych (INF), dwa kanały są niezbędne, aby uzyskać efekt interferencji dwóch sygnałów prądowych. W przypadku elektrostymulatorów specjalistycznych EMS, np. do ćwiczenia mięśni Kegla, na ogół wystarcza jeden kanał stymulacji (jedna sonda dopochwowa lub rektalna).
• Parametry stymulacji – określają różne właściwości prądu elektrycznego, jak np. częstotliwość, czy szerokość impulsów. Im większy zakres zmian parametrów, tym lepiej.
• Programy stymulacji – program, to inaczej zestaw parametrów stymulacji zastosowane w ramach danego zabiegu. Elektrostymulatory mogą posiadać programy fabryczne (preinstalowane/dedykowane), gdzie nie ma możliwości zmiany parametrów poza intensywnością stymulacji i czasem zabiegu lub/i programy manualne (własne), gdzie parametry można ustawiać dowolnie przy każdym zabiegu lub raz ustawić i zapamiętać na jakiś czas, co w opisach nazywane jest czasami wzorcem stymulacji. Większość aparatów posiada na ogół oba rodzaje programów. Możliwość dowolnej zmiany parametrów w programach manualnych jest oczywiście bardzo przydatne. Z drugiej strony, programy fabryczne są cenne dla osób, które chcą się zdać na gotowe i sprawdzone ustawienia parametrów.
• Funkcja kontroli komfortu mocy – dostosowuje napięcie sygnału do warunkach obciążenia, co poprawia komfort odczuwania elektrostymulacji, szczególnie podczas przypadkowego poluzowania czy odpadnięcia elektrod. Funkcja ta stanowi jednak problem przy stosowaniu bardzo dużych elektrod, np. pasów do elektrostymulacji, ponieważ niski opór prądowy niepotrzebnie włącza mechanizm obniżający moc sygnału.

Użytkownicy elektrostymulatorów Sanitas czy Beurer nie muszą być skazani na używanie drogich elektrod zatrzaskowych „Snap”, które posiadają ponadto ograniczone warianty rozmiarowe, a sam standard „Snap” nie jest do końca ujednolicony, co tworzy problemy z dopasowaniem wielkości zatrzasku.

Na rynku sprzętu do elektrostymulacji królują dwa rodzaje elektrod samoprzylepnych (żelowych), które różnią się typem połączenia z aparatem do stymulacji. Pierwszy rodzaj wykorzystuje połączenie szpilkowe zwane w skrócie pin 2mm i jest najbardziej popularny. Drugi rodzaj elektrod stosuje łącze zatrzaskowe, zwane potocznie łączem typu Snap i jest wykorzystywane w prostych elektrostymulatorach np. firmy Sanitas, czy Beurer, które można nabyć w niektórych dużych centrach handlowych.

Elektrody Snap są niestety nie tylko droższe od elektrod typu pin 2mm, ale posiadają też niewiele wersji rozmiarowych (firma Axelgaard, czołowy dostawca elektrod samoprzylepnych oferuje tu dwa modele:
5×5cm UltraStim SNAP oraz 5×10cm UltraStim SNAP).

Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby użytkownicy elektrostymulatorów z elektrodami Snap przeszli na stosowanie elektrod pin 2mm, które są dużo tańsze, oferują ponadto dużo szerszy zakres kształtów oraz rozmiarów, a także nie sprawiają tyle problemów z dopasowaniem.

Wystarczy w tym celu zamienić dotychczasowy przewód połączeniowy (pomiędzy elektrostymulatorem a elektrodami) na nowy, który od strony elektrod będzie posiadał wtyczkę pin 2mm. Oczywiście nowy przewód powinien mieć od strony stymulatora taki sam rodzaj wtyczki, jak stary przewód.
Na szczęście aparat Sanitas wykorzystuje standardowe gniazdo koncentryczne, do którego pasują przewody różnych producentów, w tym przewody WB01 firmy MediHighTec, gdzie wtyczki pin 2mm posiadają jeszcze dodatkową oprawkę ochronną. Przed zastosowaniem takiego rozwiązania, należy jednak upewnić się, czy urządzenie zawiera okrągłe gniazda do podłączenia przewodów.

Po zakupieniu przewodu WB01 można bez problemów stosować elektrody żelowe pin 2mm, w tym te najbardziej popularne, wymienione poniżej:

• 5×5 cm firmy YT komplet 4 szt.
• 5×9 cm firmy StadtHolder komplet 4 szt.
• 5×9 cm ValuTrode firmy Axelgaard komplet 4 szt.
• 4.5×4.5 cm ValuTrode Lite firmy Axelgaard komplet 4 szt.

Łącze pin 2mm pozwala również na stosowanie nietypowych elektrod do elektrostymulacji, np. elektrod tekstylnych.

Jeśli posiadany aparat do elektrostymulacji posiada możliwość ustawienia własnego programu zabiegowego typu EMS, to można taki aparat dostosować do elektrostymulacji mięśni Kegla, np. przy nietrzymaniu moczu, co wymaga dokupienia specjalnej sondy dopochwowej, a tego rodzaju sondy wykorzystują wyłącznie łącze pin 2mm. Oczywiście wymaga to umiejętności ustawienia parametrów programu, dlatego dla wielu użytkowników lepszym rozwiązaniem może być zakupienie dedykowanego urządzenia do przezpochwowej stymulacji mięśni Kegla.

Epidemiologia raka gruczołu piersiowego nie pozostawia złudzeń. Ze względu na coraz dłuższe życie, będące wynikiem zdobyczy medycyny i poziomu socjalnego, około 12% kobiet będzie dotkniętych tą chorobą. W Polsce corocznie umiera ponad 5 tysięcy kobiet na raka piersi.

Czy te statystyki można zmienić?
Co do samej zachorowalności zapewne jeszcze długo nie, lecz śmiertelność można znacząco obniżyć poprzez dwa rodzaje działań:

1. Leczenie
2. Wczesna diagnostyka zachorowania

Tak, jak pierwszy element, zależny od rozwoju nauk biologicznych i potężnych nakładów na badania i terapię, niezależny jest od pacjenta, tak drugi – jest jak najbardziej uwarunkowany zachowaniem potencjalnej chorej. W niniejszym artykule skupiamy się wyłącznie na kobietach, gdyż zachorowalność na raka piersi dotyczy w 98% kobiet, choć przebieg samej choroby często bywa u mężczyzn bardziej dramatyczny.

W jaki prosty sposób można zwiększyć wykrywalność nowotworów piersi?

Po pierwsze kobieta musi mieć świadomość, że jest to choroba, z którą można walczyć. I efekty tej walki zależą w pierwszym rzędzie od etapu rozwoju nowotworu w chwili podjęcia terapii. Najgorszym i przynoszącym najbardziej opłakane skutki jest podejście w stylu: „nie ruszam, to nie będzie problemów”. Kobiety zgłaszające się z guzem wielkości 2 cm są niezwykle częstymi pacjentkami lekarzy pierwszego kontaktu i ginekologów. Świadomość, że można i trzeba się badać jest podstawowym elementem sukcesu w walce z chorobą.

Po drugie, kobieta musi nauczyć się sama rozpoznawać niepokojące sygnały, jakie płyną z jej ciała. Wszelkie zmiany wielkości i kształtu piersi, wyczuwanie nawet niewielkich zmian, szczególnie obecnych w każdym momencie cyklu miesięcznego powinny być sygnałem ostrzegawczym. Podobnie wyciek z brodawki lub zmiana wyglądu skóry na ograniczonym obszarze. Kobieta powinna nauczyć się badać palpacyjnie (dotykowo) własne piersi. Nie jest to trudne i technika badania jest powszechnie dostępna w gabinetach ginekologicznych lub w sieci internetowej.

Najbardziej nowoczesnym, tanim i skutecznym sposobem jest włączenie do podstawowego samobadania skanera piersi Breast Scan firmy Bremed. To unikatowe urządzenie pozwala na prześwietlenie w warunkach domowych gruczołu piersiowego specjalnym rodzajem czerwonego światła, emitowanego przez skupione w eliptycznej soczewce diody LED. Światło to interferuje z hemoglobiną erytrocytów, dzięki czemu widoczna jest siatka naczyń krwionośnych gruczołu. Systematyczny przegląd piersi tydzień po każdej miesiączce (lub raz w miesiącu u kobiet po menopauzie) pozwala nauczyć się struktury własnych piersi i dostrzec niepokojące zaciemnienia, cienie lub plamy w obrazie skanowanej piersi. Jest to sygnał ostrzegawczy, który powinien kobietę niezwłocznie skierować do lekarza po poradę. On zaś po badaniu palpacyjnym podejmie decyzję o diagnostyce mammograficznej i/lub USG, która potwierdzi lub wykluczy istnienie zmiany. Skanowanie piersi może pomóc zobaczyć zmiany kilkumilimetrowe,  co w przypadku nowotworów piersi, nawet złośliwych, daje prawie 100% wyleczenie.

Dzięki wykorzystaniu nowej, optycznej metody kontroli piersi, Breast Scan jest więc rewolucją w walce z nowotworami piersi, gdyż pozwala na rozbudowanie świadomości pacjentki na temat budowy i powstania potencjalnych anomalii w strukturze gruczołu piersiowego. Jest to swoisty asystent lekarza, dający mu szansę na podjęcie szybkiej i pełnej diagnozy w stosownym czasie.

Diagnostyka mammograficzna czy USG nadal niezbędna

Czy Breast Scan pozwala na wyeliminowanie strachu przed chorobą i stosowania nowoczesnej diagnostyki? Z pewnością nie. Diagnostyka mammograficzna i/lub USG są i pozostaną najważniejszymi elementami diagnostyki nowotworów piersi. Tak jak następcze badanie histopatologiczne będzie zawsze podstawą do rozpoznania samej choroby i rodzaju zmian. Skaner jest jednak narzędziem do podjęcia decyzji o szybkim spotkaniu się z lekarzem i dalszej diagnostyce.

Mammografia wykonywana w celu kontroli gruczołu piersiowego co 24 miesiące będzie nadal podstawowym narzędziem w walce z rakiem piersi. Jednak nie można dowolnie często wykonywać badań z użyciem promieniowania przenikliwego. Obecność niezwykle małej grupy komórek nowotworowych w chwili wykonywania mammografii może nie przynieść poprawnej diagnozy, zaś następne 24 miesiące mogą mieć decydujące znaczenie w rokowaniu. Dlatego użycie skanera Breast Scan pozwala na comiesięczną, dodatkową porcję informacji o tym, jak wygląda struktura gruczołu i pomaga podjąć decyzję o konieczności zasięgnięcia porady lekarskiej.

Podsumowanie

Breast Scan jest pierwszym podręcznym, zasilanym bateryjnie urządzeniem służącym do regularnego samobadania piersi w warunkach domowych. Zwiększa szanse na prawidłową reakcję pacjentki na zmiany struktury gruczołu piersiowego. Łatwość stosowania, bezpieczeństwo, brak działań niepożądanych i możliwość łączenia z metodami diagnostycznymi ukazuje nam nowoczesne oblicze technologii medycznych. Breast Scan jest urządzeniem medycznym klasy I, produkowanym w oparciu o najnowsze osiągnięcia technologiczne z zachowaniem wszystkich wymaganych w EU norm. Jest pierwszym w historii tak prostym i skutecznym urządzeniem, będącym w zasięgu cenowym każdej kobiety.

Elektrostymulacja wysokonapięciowa jest stosunkowo nową metodą leczniczą polega na aplikowaniu do tkanki bardzo krótkich jednokierunkowych impulsów o bardzo wysokim napięciu, od 100 do 300 V, czasami nawet 500V, co umożliwia głęboką penetrację włókien mięśniowych, pobudzanie czuciowych i ruchowych włókien nerwowych oraz mięśni szkieletowych. Znacznie poprawia się krążenie obwodowe, następuje zmniejszenie się napięcia mięśniowego, także zmniejszenie się dolegliwości bólowych przy urazach narządów ruchu.
Stymulacja wysokonapięciowa intensyfikuje różne mechanizmy fizjologiczne odpowiedzialne za procesy regeneracji, co ma szczególnie korzystne działanie w leczeniu trudno gojących się ran skórnych i podskórnych. Dodatkową zaletą tego rodzaju stymulacji jest też to, że spolaryzowane impulsy wysokonapięciowe mają działanie bakteriostatyczne. Niszczą różnego rodzaju mikroby i hamują rozwój bakterii.
Jak widzimy, z medycznego punktu widzenia jest to metoda lecznicza o dość wszechstronnym zastosowaniu i na dodatek praktycznie bez żadnych znanych działań niepożądanych.

Impulsy bliźniacze

Impulsy wysokonapięciowe mają charakter podwójnych impulsów bliźniaczych i są na tyle krótkie (szerokość impulsu), że efektywny średni prąd posiada natężenie zaledwie 1.2-1.5 mA.

Unikalną cechą EWN jest polaryzacja elektrod, czyli przepływ prądu tylko w jednym kierunku (prądy galwaniczne).

Zastosowanie elektrostymulacji wysokonapięciowej:

• Leczenie owrzodzeń troficznych, trudno gojących się ran, zmian martwiczych, w szczególności:
• owrzodzenia żylne podudzi
• owrzodzenia w przebiegu cukrzycy
• leczenie odleżyn
• leczenie powierzchownych ubytków tkanek
• leczenie zainfekowanych ran
• Leczenie obrzęków przewlekłych i ostrych, w tym pooperacyjnych
• Zmniejszanie ostrego bólu pourazowego i pooperacyjnego
• Zmniejszanie nieustępującego bólu przewlekłego
• Reedukacja i poprawa sprawności mięśni
• Hamowanie spastyczności mięśni
• Reedukacja nerwów obwodowych
• Opóźnianie odnerwienia i atrofii tkanek poprzez stymulowanie skurczy mięśniowych.

Przeciwwskazania

• Zaburzenia rytmu serca
• Rozrusznik serca
• Zapalenie szpiku kostnego
• Nad guzami i nowotworami złośliwymi
• Nad implantami metalowymi i innymi środkami zawierającymi jony metali

Szczególną ostrożność należy zachować przy epilepsji.

Czy stymulacja wysokim napięciem impulsowym jest bezpieczna?

Tak, jest to bezpieczna metoda z uwagi na zastosowanie bardzo krótkich impulsów elektrycznych, które pojawiają się ponadto w odpowiednio długich odstępach czasu. Wielkość ładunku elektrycznego przepływającego przez tkanki jest wtedy bardzo mała i nie wykazuje jakichkolwiek szkodliwych działań dla organizmu.
Również polaryzacja impulsów nie wywołuje w tym przypadku niekorzystnych zjawisk elektrochemicznych.

Jak wygląda zabieg za pomocą EWN?

Impulsy wysokiego napięcia aplikowane są za pomocą elektrod umieszczanych na skórze. Aby umożliwić przepływ prądu należy stosować przynajmniej dwie elektrody, przy czym z uwagi na polaryzację elektrod (biegunowość), jedna elektroda nazywana jest elektrodą bierną (dyspersyjną) a pozostałe są elektrodami czynnymi (aktywnymi). W zależności od rodzaju terapii, ustalamy odpowiednią biegunowość na elektrodach.
Nowoczesne rozwiązania wykorzystują zwykle elektrody żelowe samoprzylepne. Elektrody aktywne przykładane są na ogół w okolicach chorego miejsca, a elektroda dyspersyjna w dalszej odległości. W przypadku niektórych trudno gojących się ran i owrzodzeń stosuje się niekiedy elektrody umieszczane wprost na owrzodzeniu.
Przykładowe rozmieszczenie elektrod przedstawia poniższy rysunek.

Zabiegi elektrostymulacją wysoko-napięciową (EWN) wykonywane są w specjalistycznych zakładach fizjoterapii. Mogą być też wykonywane w warunkach domowych za pomocą wygodnych w stosowaniu aparatów przenośnych, np. GV 350 firmy BMLS. Przeprowadzanie tego rodzaju zabiegów w domu powinno się oczywiście odbywać za wiedzą i pod kontrolą lekarza.
Zabiegi EWN można łączyć z innymi rodzajami elektroterapii. Wtedy bardziej przydatne mogą się okazać aparaty uniwersalne oferujące inne rodzaje elektrostymulacji. Przykładem jest aparat QuadStar Elite firmy BMLS, który posiada możliwość łączenia stymulacji EWN (HVPC/HVPS) ze stymulacją TENS, EMS i prądami interferencyjnymi.

Porównanie stymulacji EWN z innymi rodzajami elektrostymulacji

EMS
Elektrostymulacja nerwowo-mięśniowa EMS doprowadza niewątpliwie do mocniejszych skurczy mięśniowych i większych drgań, pomimo dużo niższego napięcia. Stymulacja EWN jest natomiast bardziej komfortowa i jednocześnie bardziej bezpieczna w tych sytuacjach, gdzie zbyt duże skurcze nie są zalecane, np. przy ranach, przy unieruchomionej kończynie. EWN stosuje się ponadto przy stymulacji mięśni odnerwionych.

TENS
Przeciwbólowe działanie TENS wykorzystuje podobne mechanizmy fizjologiczne, co EWN, tj. efekt blokowania bramki bólowej oraz uwalnianie naturalnych neuropeptydów – endorfiny i enkefaliny, które zmniejszają uczucie bólu w organizmie. Przy czym w przypadku TENS bardziej uwalniane są endorfiny a w przypadku EWN enkefaliny. TENS wykazuje w tym wypadku lepsze działanie przeciwbólowe, gdyż endorfiny pozostawiają dłuższy efekt przeciwbólowy niż enkefaliny. Z drugiej jednak strony, EWN posiada dalej idące działanie związane z szybszym gojeniem się ran, a więc leczy również przyczyny dolegliwości bólowych, a nie tylko ich samo odczuwanie, jak w TENS.

Prądy interferencyjne (INF)
Najważniejszą zaletą stosowania metody INF jest możliwość bezpośredniego działania w tkankach głębokich, czego nie są w stanie osiągnąć inne rodzaje elektrostymulacji. Chociaż przy mniejszej impedancji tkanek dla prądów szpilkowych o wysokim napięciu głębokość penetracji jest wyższa, to jest ona raczej mniejsza w porównaniu z impulsami aplikowanymi z częstotliwością powyżej 4 KHz, jak to mam miejsce w przypadku prądów interferencyjnych. Prądy interferencyjne korzystnie oddziałują na płyny ustrojowe w miejscu stosowania,  zmniejszają stany zapalne i ograniczają dolegliwości bólowe.

Mikroprądy
Działanie mikroprądów jest podobne do EWN w zakresie leczenia ran i szybszej regeneracji tkanek. Mikroprądy nie są praktycznie wyczuwane podczas zabiegu, gdyż działają poniżej progu odczuwania. Chociaż charakter oddziaływania prądów mikroamperowych na poziomie komórkowym jest nieco inny, to jest on zbliżony do działania prądów wysokonapięciowych. Kluczowym czynnikiem warunkującym skuteczność mikroprądów jest częstotliwość impulsów, która musi być dobrana do rodzaju chorych tkanek oraz typu urazu. 

Z powyższego zestawienia można wysnuć wniosek, że elektrostymulacja wysoko-napięciowa ma działanie dość uniwersalne i posiada cechy bliskie innym metod elektroterapii. Wyjątkową właściwością tej terapii, niespotykaną w innych rodzajach elektrostymulacji jest przeciwdziałanie rozwojowi bakterii, co w połączeniu z innymi właściwościami czyni stymulację wysokonapięciową doskonałą metodą uzupełniającą w leczeniu trudno gojących się ran.
 

Poniżej przedstawiono najważniejsze cechy przeciwbólowych aparatów TENS, które należy wziąć pod uwagę przy zakupie i stosowaniu.

Parametry elektrostymulacji

Istotą działania metody TENS jest ograniczenie odczuwania przez nasz organizm dolegliwości bólowych. TENS oddziałuje na komórki czuciowe i organizm z czasem przyzwyczaja się do bodźca (habituacja), co sprawia, że efektywność stymulacji zmniejsza się. Z tego względu, bardzo ważną cechą urządzenia do stymulacji TENS jest możliwość różnicowania impulsów elektrycznych dochodzących do skóry. Ma to znaczenie szczególnie przy długotrwałej terapii.

Dobry aparat TENS powinien posiadać różne możliwości zmiany charakteru impulsów. Najprostszym sposobem osiągania tego jest zmiana dwóch zasadniczych parametrów impulsu: częstotliwości lub szerokości impulsu. Różnie to jest rozwiązane w różnych aparatach. W jednych modelach, parametry te można zmieniać ręcznie, a w innych wystarczy wybrać inny program, gdzie parametry są już ustalone na sztywno.

Producenci oferują tu jeszcze jedną bardzo cenną funkcję, jaką jest tzw. modulacja parametrów, czyli automatyczna zmiana podczas zabiegu określonych parametrów impulsu zgodnie z jakąś regułą, zwykle zmiana częstotliwości, szerokości i amplitudy impulsów w jakimś zakresie.

Również „wypuszczanie” przez urządzenie impulsów seriami, tzw. uderzeniami (burst) pozwala na różnicowanie charakteru odczuwania impulsów. Oprócz częstotliwości impulsów w danej serii dochodzi tu jeszcze częstotliwość pojawiania się samych serii (częstotliwość uderzeń).

Niektóre aparaty mają gotowe programy na konkretne schorzenia, do czego trzeba podejść jednak z pewną rezerwą. Chociaż pewne kategorie bólu wykazują większą wrażliwość na określony typ impulsów, co warto brać pod uwagę, ale w terapii nastawionej na dłuższy okres czasu dużo bardziej istotna jest możliwość swobodnego i samodzielnego różnicowania parametrów.

Rodzaj elektrod

Elektrody są elementem eksploatacyjnym i należy je okresowo wymieniać. Domowe aparaty do elektrostymulacji wykorzystują przede wszystkim elektrody naklejane na skórę. Są to elektrody samoprzylepne ze specjalnym żelem przewodzącym, co gwarantuje najlepsze warunki dobrego kontaktowania ze skórą i efektywnego zabiegu.

Najbardziej popularny rozmiar elektrod, to 5×5 cm i w typowym zestawie urządzenia TENS znajduje się na ogół jeden komplet 4 elektrod o rozmiarze 5×5 cm. Cały komplet wystarcza na ok. 25-30 aplikacji, po czym powinien zostać wymieniony na nowy. Dokupując kolejne komplety elektrod, warto sprawdzić elektrody od większym rozmiarze, np. 5×9 cm. Większa elektroda obejmuje większy zakres nerwów sensorycznych dochodzących do kręgosłupa, co może zwiększyć skuteczność terapii.

Kolejną kwestią jest rodzaj połączenia elektrod. Na rynku spotykane są dwa standardy połączeń:

• pin 2mm –  z elektrody wychodzi krótki przewód (tzw. „pig tail”) zakończony długim gniazdem, do którego należy wetknąć wtyczkę szpilkową od przewodu doprowadzającego prąd.
• Snap – na środku elektrody znajduje się łącze na zatrzask, do którego podpinamy przewód prądowy (na „klik”).

Dominującym standardem jest zdecydowanie pin 2mm i w tym standardzie można znaleźć największy wybór różnych rodzajów elektrod, o różnym kształcie i rozmiarach. Dotyczy to zarówno elektrod samoprzylepnych jak i tekstylnych (przewodzące prąd rękawice, skarpety, opaski itp.), czy też pasów lędźwiowych do elektrostymulacji.

Elektrody pin 2mm posiadają też dużo niższą cenę, dlatego jeżeli zamierzamy często korzystać z terapii TENS i do tego z możliwością stosowania wielu różnych kształtów i rodzajów elektrod, to warto wybrać aparat z przewodami standardu pin 2mm. Co prawda w ofercie niektórych sklepów można znaleźć adaptery (przejściówki) pin/snap, ale dotyczą one wyłącznie możliwości podłączenia elektrod SNAP do przewodów pin 2mm.

Mając aparat z łączem Snap nie będziemy mogli zastosować elektrod pin 2mm. Podobny problem dotyczy również różnych tanich aparatów, gdzie producent przewidział tylko swój własny standard połączeń z elektrodami, co skazuje użytkownika na zakup elektrod tylko jednego producenta, co jak można się można domyślić jest też rozwiązaniem na dłuższą metę droższym.

Liczba kanałów

Jeden kanał stymulacji oznacza jeden obwód elektryczny, przez który przepływa prąd. Kanał składa się z dwóch elektrod. Dwa kanały (w sumie 4 elektrody) pozwalają na stymulację w tym samym czasie dwóch niezależnych obszarów, co zwiększa efektywność stymulacji. Oba kanały wysyłają wtedy ten sam rodzaj impulsów, czyli ustawienie parametrów na urządzeniu odnosi się do obu kanałów. W poszczególnych kanałach można zróżnicować co najwyżej intensywność stymulacji (amplitudę prądu). Dwa kanały stymulacji są zupełnie wystarczające do uzyskania wymaganej skuteczności terapii.

Komfort elektrostymulacji

Producenci elektrostymulatorów oferują różne udogodnienia, które mają wpływ na komfort stymulacji i wygodę użytkowania. Udogodnienia te nie są jakimiś kluczowymi cechami danego urządzenia, ale u niektórych użytkowników mogą okazać się przydatne. Poniżej znajdują się najważniejsze z nich:

• Kontrola intensywności – funkcja zapewniająca ciągłość odczuwania stymulacji przy zmianie jakości połączenia pomiędzy elektrodami a skórą. Chroni np. przed przed uczuciem „szoku” elektrycznego, który może niekiedy wystąpić. Chociaż elektrostymulacja TENS wykorzystuje dość niskie natężenia prądów, to u osób szczególnie wrażliwych na prąd elektryczny funkcja ta może okazać się przydatna. UWAGA: Aparaty oferujące tzw. funkcję kontroli komfortu mocy mogą nie sprawdzić się jednak przy stosowaniu bardzo dużych elektrod, np. pasów do elektrostymulacji.
• Alarm elektrod – funkcja, która kontroluje właściwe kontaktowanie na wszystkich elektrodach. Gdy elektroda z jakiegoś powodu źle przylega do skóry lub gdy nastąpiło rozłączenie obwodu elektrycznego, wtedy urządzenia odcina dopływ prądu i wyświetla na ekranie odpowiedni komunikat.
• Dziennik użycia – funkcja zliczająca całkowity czas efektywnej stymulacji od początku rozpoczęcia terapii. Niekiedy pamiętana jest też średnia moc impulsów stosowana podczas całego okresu. Dziennik użycia może być czasami przydatny np. dla lekarza w celu skontrolowania faktu prawidłowego używania urządzenia podczas terapii.
• Pamięć ostatnich ustawień – pozwala na przyjęcie takich ustawień parametrów (lub programu) po włączeniu urządzenia, jakie były zastosowane przy ostatnim użyciu. Większość aparatów posiada tą funkcję, ale niektóre modele biorą pod uwagę również intensywność stymulacji. Po włączeniu, urządzenie automatycznie stopniowo zwiększa moc sygnału do poziomu 50-75% mocy, jaka była stosowana ostatnim razem.
• Zasilanie z sieci – większość podręcznych aparatów jest zasilana z baterii lub ładowalnych akumulatorków. Przy długim stosowaniu stymulacji TENS, warto rozważyć zakup aparatu, który może być stale podłączony do zasilacza sieciowego i nie będzie wymagał częstej wymiany baterii lub doładowania akumulatorów.

Elektrostymulatory specjalizowane

Chociaż każdy aparat TENS posiada zastosowanie uniwersalne i da się zastosować w większości terapii leczenia bólu, to istnieją przypadki, gdzie warto zaopatrzyć się w urządzenie specjalizowane do określonego rodzaju bólu. Nie trzeba się wówczas martwić wyborem, czy odpowiednim ustawieniem programu. Również budowa takiego aparatu jest dostosowana do okoliczności stosowania. Można tu wyróżnić dwa rodzaje takich aparatów:

• aparat TENS na bóle porodowe
• aparat TENS na bóle miesiączkowe

Elektrostymulatory wielofunkcyjne

Istnieje wiele modeli elektrostymulatorów, gdzie stymulacja TENS jest tylko jednym z rodzajów stymulacji do wyboru. Najczęściej spotyka się tu aparaty oferujące dwa rodzaje stymulacji TENS+EMS, gdzie EMS oznacza elektrostymulację nerwowo-mięśniową. Warto rozważyć zatem zakup aparatu bardziej wszechstronnego, który będzie wykorzystywany nie tylko do uśmierzania bólu albo który pozwoli na ograniczenie dolegliwości bólowych niekoniecznie za pomocą tylko stymulacji TENS.

Wartym polecenia jest tutaj wielofunkcyjny elektrostymulator FlexiStim, który oferuje aż cztery rodzaje stymulacji, oprócz TENS i EMS jeszcze dodatkowo mikroprądy oraz prądy interferencyjne.

Polecamy artykuł:

• Jaki wybrać elektrostymulator? – praktyczny poradnik.

Poniżej znajduje się kilka pomocnych rad dotyczących wyboru ciśnieniomierza dla osób otyłych. Z uwagi na duży zakres oferowanych typów ciśnieniomierzy oraz rozmiarów mankietów, jako przykład zostały wybrane niemieckie ciśnieniomierze firmy boso oraz aparaty brytyjskiej firmy Accoson. Podane informacje będą przydatne zarówno dla lekarzy jak i dla użytkowników domowych.

Biofeedback, czyli biosprzężenie zwrotne jest techniką leczniczą wykorzystującą odbieranie sygnałów pochodzących z własnego organizmu, aby poprawić jego stan. Z prostym rodzajem biosprzężenia zwrotnego z pewnością każdy z nas miał już do czynienia mierząc swoją wagę, temperaturę, czy ciśnienie krwi. Zmierzone wartości wykorzystujemy do tego, aby coś poprawić, np. zmienić tryb życia, dietę, czy wziąć lekarstwa.
Biofeedback jest elementem regulacji naszego stanu za pośrednictwem zewnętrznych urządzeń, które są w stanie pokazać nam to, czego sami, własnymi zmysłami poczuć, czy poznać nie możemy.

Specjalistyczny sprzęt wykorzystujący tą technikę działa jak trener, który potrafi ocenić nasze możliwości i dać we właściwym momencie trafne wskazówki. Czasami również sam podejmuje określone kroki i np. stymuluje mięśnie do skurczu. Taki sprzęt potrafi precyzyjnie zmierzyć określone sygnały związane z aktywnością fizjologiczną naszego organizmu. Istotą tego treningu jest jednak sama świadomość możliwości organizmu, co daje nam motywacje do dalszych ćwiczeń. Efekt leczniczy w takich wypadkach może się okazać imponujący.

Zastosowanie biofeedback’u w medycynie jest dość szerokie. Na przykład jest bardzo skuteczny w leczeniu nietrzymania moczu (również stolca), gdy nastąpiło osłabienie mięśni dna miednicy mniejszej. Gdy próba napięcia tych mięśni nie przynosi skutku, czujemy się sfrustrowani. Do regularnych ćwiczeń nie mamy często już zapału. Gdy jednak zastosujemy urządzenie, które wykryje tą próbę i uwidoczni nam ją, wtedy powróci chęć do ćwiczeń, a to jest już klucz do sukcesu.
Doskonałe efekty przynosi biofeedback u osób po przebytym udarze mózgu, który doprowadził do utraty władania ręką lub nogą. Sygnał wysłany przez mózg do mięśni jest zbyt słaby, aby doprowadzić do skurczu. Może być on jednak odebrany przez urządzenie, które nie tylko pokaże to pacjentowi, ale i wyzwoli sztuczny impuls elektryczny doprowadzający do skurczu określonej grupy mięśni (urządzenie NeuroMove firmy Zynex). Pacjent czuje, że odzyskuje pewną kontrolę nad mięśniami, ale najważniejsze w tym jest to, że w mózgu następuje stymulacja zdrowych komórek, które zaczynają przejmować rolę komórek uszkodzonych w wyniku udaru (neuroplastyczność).

Biofeedback jest procesem edukacyjnym zachodzącym w mózgu, dzięki czemu mózg steruje naszą fizjologią w sposób automatyczny. Pierwsze próby jazdy na rowerze są zazwyczaj trudne, gdyż staramy się świadomie koncentrować na utrzymaniu równowagi. Nasz mózg odbiera w tym czasie rozmaite sygnały pochodzące z błędnika, oczu, mięśni itp. i zaczyna je przetwarzać. Nagle zauważamy, że nasz organizm zaczyna automatycznie angażować określone grupy mięśni, aby utrzymać równowagę na rowerze. Za regulację tego systemu odpowiada mózg.  

Problemy psychiczne i psychiatryczne
Wiele schorzeń o charakterze psychicznym ma bezpośredni wpływ na funkcjonowanie organizmu, co można stwierdzić mierząc np. ciśnienie krwi, temperaturę ciała, potliwość (oporność skóry), czy analizując sygnały EEG. Zmierzone parametry zamieniane są na dźwięk lub wizualizacje na ekranie monitora. Sesje treningowe z udziałem psychologa i aparatury wykorzystującej biofeedback pozwalają pacjentowi lepiej poznać reakcję swojego organizmu na różne sytuacje i stany psychiczne. Pacjent uczy się panować nad tymi reakcjami i likwidować przyczyny, które je wywołały. Technikę tą stosuje się w leczeniu m.in. przewlekłego stresu, depresji, czy ADHD.

Etykieta „Textiles Vertrauen” nadawana jest materiałom, które spełniają wymagania ekologiczne normy Öko-Tex Standard 100 określonej przez uznane międzynarodowe instytucje z branży tekstylnej.
Tekstylia posiadające certyfikat Textiles Vertrauen zostały wyprodukowane z wyłączeniem lub ograniczeniem szkodliwych substancji. Są z pewnością bezpiecznym materiałem, miłym w dotyku i nieszkodliwym dla zdrowia.

Öko-Tex Standard 100 klasyfikuje poszczególne produkty na grupy wg przeznaczenia danego materiału zgodnie z zasadą: im większy stopień kontaktu ze skórą, tym bardziej ścisłe wymagania ekologiczne. Wymagania te są szczególnie istotne w przypadku produktów rozgrzewających na skórę, np. poduszki elektryczne, czy koce/peleryny elektryczne.
Sprzęt rozgrzewający opatrzony etykietą”Textiles Vertrauen” produkuje m.in. niemiecka firma boso Bosh+Sohn. Produkty te posiadają zazwyczaj nieco wyższą cenę, ale mamy przynajmniej pewność, że zastosowano przy ich produkcji najwyższej jakości materiały.