Jak sama nazwa wskazuje, są to aparaty stosujące rozwiązania elektroniczne. Często stosuje się też określenia: ciśnieniomierze cyfrowe lub automatyczne.
W zależności od stopnia wykorzystania elektroniki, można wyodrębnić tu trzy rodzaje aparatów:
- automatyczne
- półautomatyczne
- manualne
Automatyczne
Stosowane są głównie do użytku domowego. Pełna automatyzacja pracy ciśnieniomierza obejmuje wszystkie elementy jego działania w chwili pomiaru, tj.
- pompowanie powietrza (inflacja),
- wyznaczanie oraz wyświetlenie ciśnienia skurczowego i rozkurczowego,
- spuszczanie powietrza (deflacja).
Stosują oscylometryczną metodę pomiaru. Do odczytu ciśnienia stosowane są tutaj elektroniczne czujniki ciśnienia, czyli przetworniki (transduktory) piezoelektryczne lub pojemnościowe. Jako wskaźnik pomiarów stosuje się przede wszystkim ekran ciekłokrystaliczny (LCD).
Aparaty automatyczne obliczają również puls i potrafią wykryć nieregularność rytmu (np. przy arytmii). Bardziej zaawansowane rozwiązania potrafią odróżnić przyczynę nieregularności, np. poruszenie ręką od arytmii i mogą też dokonać oceny stopnia arytmii.
W zależności od miejsca pomiaru ciśnienia rozróżniamy tu dwie grupy aparatów:
- Nadgarstkowe – dokonują pomiaru ciśnienia na tętnicy promieniowej.
- Naramienne – dokonują pomiaru ciśnienia na tętnicy ramieniowej.
Zalety:
Stosunkowo małe wymiary. Nie wymagają ręcznego pompowania powietrza do mankietu i spuszczania powietrza. Idealne do samokontroli ciśnienia przez pacjentów w domu. Nie wymagają stabilnego podłoża w trakcie badania. Ponieważ nie wymagają stosowania klasycznego stetoskopu, są szczególnie zalecane do zastosowań przez osoby niedosłyszące. Potrafią określić puls i wykrywają puls nieregularny (przy arytmii).
Wady:
Błąd pomiaru często przekracza wartości dopuszczone przez ESH International Protocol by Graves (Mayo Clinic and Mayo Foundation). Służą do określenia orientacyjnego ciśnienia tętniczego. Nie mogą być podstawą do określania wartości ciśnienia tętniczego w jednostkach ochrony zdrowia ze względu na swoją niedokładność pomiaru. Konieczność stosowania baterii. Mała odporność na warunki atmosferyczne (wrażliwość na wilgoć i wodę). Czujnik ciśnienia powinien podlegać okresowej kalibracji.
Ciśnieniomierzy nadgarstkowych nie można stosować u dzieci i nie zaleca się stosować u osób powyżej 65 roku życia.
Standardowe ciśnieniomierze elektroniczne dopuszczają błąd pomiaru nawet o 10 mm Hg u 25% pacjentów (podczas gdy standardy US i EU dopuszczają błąd do 3 mm Hg !).
Półautomatyczne
W zależności od rodzaju aparatu, automatyzacja pomiaru ciśnienia w aparatach półautomatycznych dotyczy tylko niektórych kroków koniecznych do wykonania pomiaru ciśnienia. Reszta czynności wykonywana jest ręcznie.
W rozwiązaniach, gdzie kroki wykonywane manualnie obejmują pompowanie/spuszczanie powietrza do mankietu, aparat taki odpowiada jedynie za określenie ciśnienia skurczowego/rozkurczowego krwi i wyświetlenie wartości na wyświetlaczu cyfrowym (również puls i detekcja arytmii). Zaletą takiego aparatu jest wówczas dużo mniejszy rozmiar i mniejsza waga.
Można też spotkać takie rozwiązania, gdzie urządzenie automatycznie pompuje i spuszcza powietrze, a za określenie ciśnienia skurczowego/rozkurczowego odpowiada już człowiek poprzez wysłuchiwanie tonów za pomocą stetoskopu.
W ciśnieniomierzach półautomatycznych mankiet zakładany jest zawsze na ramieniu.
Manualne
W aparatach manualnych cały proces pomiaru wykonywany jest przez człowieka z wykorzystaniem stetoskopu i osłuchowej metody Korotkowa. W tym wypadku czujnik elektroniczny przekształca ciśnienie powietrza w mankiecie na na sygnał elektryczny i wartość tego ciśnienia obrazowana jest na elektronicznym wyświetlaczu. Takie rozwiązania stosuje się zazwyczaj w bardziej profesjonalnych aparatach, przeznaczonych przede wszystkim dla lekarzy.
Na szczególną uwagę zasługują tu urządzenia klasy Hi-End, gdzie sygnał z czujnika elektronicznego analizowany jest przez mikroprocesor, który jest odpowiedzialny również za automatyczną kalibrację urządzenia i kontrolę procesu deflacji. Oto zalety i wady ciśnieniomierzy klasy Hi-End:
Zalety:
Niezwykle dokładne (fabrycznie kalibrowane do +/- 0,4 mm Hg !), stanowiąc standard do kalibracji innych aparatów do mierzenia ciśnienia. Można je stosować poza gabinetem. Nie wymagają stabilnego podłoża w trakcie badania. Umiarkowanie oporne na urazy mechaniczne. Brak elementów mechanicznych. Samokalibrujące, wymagające kalibracji głównej co 4-5 lat!. Walidowane wg ESH International Protocol by Graves (Mayo Clinic and Mayo Foundation). Układ elektroniczny kontroluje tempo deflacji za pomocą specjalnych wskaźników. Można stosować w każdej grupie wiekowej. Do badania wykorzystuje się stetoskop.
Wady:
Wymagają baterii, wrażliwe na warunki atmosferyczne. Stosunkowo drogie.
Ciśnieniomierze elektroniczne w pełni automatyczne, zarówno nadgarstkowe, jak i z mankietem naramiennym są dobrą propozycją dla codziennego pomiaru w domu przez pacjentów, w szczególności wtedy, gdy interesują nas trendy zmian ciśnienia w długoterminowym okresie. Takie codzienne pomiary mają kapitalne znaczenie w diagnostyce nie tylko nadciśnienia, ale też niedociśnienia tętniczego krwi. Niedociśnienie krwi jest trudne do diagnostyki w ośrodku zdrowia ze względu na stres i wysiłek związany z przybyciem do placówki. Regularny zapis na karcie pomiaru codziennego, świadczący o niedociśnieniu krwi jest w tym przypadku bardzo pomocny w procesie diagnozy i terapii.
Zobacz również:
- Ciśnieniomierze zegarowe (mechaniczne/aneroidowe)
- Jak wybrać aparat do mierzenia ciśnienia ?
- Lista produktów – ciśnieniomierze domowe – elektroniczne
- Lista produktów – ciśnieniomierze domowe – aneroidowe
- Lista produktów – ciśnieniomierze lekarskie klasy Hi-End